Meerdere oud-jeugdspelers van profvoetbalclubs ervaren mentale klachten nadat ze bij een jeugdopleiding hebben gezeten. Dat blijkt uit gezamenlijk onderzoek van Trouw en NRC die spraken met tientallen mensen, onder wie veel oud-jeugdspelers en hun ouders.
Zo vertelt oud-profvoetballer Mike Busse hoe zijn trainer naar hem schreeuwde toen hij een keer de bal verloor en ploeggenoten in de kleedkamer maanden later het voorval in herinnering brachten.
“Wie foutjes maakt, wordt al gauw afgestraft. Daar heb ik nog steeds last van”, zegt Busse, die de jeugdopleiding van Ajax doorliep, tegen Trouw en NRC.
Joshua Zimmerman, die werd gescout door Almere City spreekt van een “aanslag op je zelfvertrouwen”.
Ook Finn Berk heeft negatieve ervaringen. Hij werd als jongen van 9 gescout door AZ en ervaarde binnen de jeugdopleiding een angstcultuur. Trouw en NRC begonnen hun maandenlange onderzoek na het verschijnen van een boek van Berk daarover.
Volle laag
“Als je niet goed presteerde, kreeg je de volle laag van de trainer”, vertelt Berk. Ook maakten trainers knorgeluiden en werden tassen van spelers door kleedkamers gegooid. “We waren nog zo jong. Ergens raakte je eraan gewend, maar het was niet leuk.”
Berk kreeg naar eigen zeggen tal van denigrerende opmerkingen te verduren. “Het wordt toch nooit wat met jou, je bent het AZ-logo niet waard, je bent een trage slak.”
En ook tussen de ploeggenoten was de sfeer hard vanwege de concurrentiestrijd. “Er staat enorm veel druk op. Iedereen is puur voor zichzelf bezig. Je hebt elf eenlingen in het veld staan.”
Ook kwamen pesterijen geregeld voor. Zo vertelt Berk dat voetbalschoenen werden verstopt of veters uit schoenen werden gehaald. “We deden het allemaal. Ik ook. Maar op een gegeven moment dacht ik: zo wil ik niet meer zijn. Dat is klaar.”
‘Bredere maatschappelijke uitdaging’
In een reactie zegt de KNVB dat er “nooit ruimte mag zijn voor grensoverschrijdend gedrag” en dat ze als voetbalbond hun verantwoordelijkheid nemen.
“Toch blijft dit een bredere maatschappelijke uitdaging. Hoe we met elkaar omgaan en welke grenzen we bewaken, vraagt om een doorlopend gesprek met clubs, ouders en voetballers.”
Om de veiligheid van jonge spelers te waarborgen worden clubs met onder meer trainingen en pedagogische opleidingen begeleid, zegt de KNVB. Daarbij ligt de nadruk volgens de voetbalbond op positief coachen en ouderbeleid.
De bond zegt dat voetbalclubs daarnaast moeten “voldoen aan de licentie-eisen, zoals pedagogische kwalificaties voor jeugdopleiders en beleid tegen grensoverschrijdend gedrag”.