“Geluk en goede genen.” Dat was volgens Maria Branyas Morera het geheim achter haar uitzonderlijk lange leven van 117 jaar. Ze overleed vorig jaar augustus. Ze was op dat moment de oudste persoon ter wereld.
Nu blijkt dat de vrouw uit Catalonië écht unieke genen had. Een groep onderzoekers verbonden aan de Universiteit van Barcelona was voor haar dood al begonnen aan het in kaart brengen van haar DNA. Daaruit bleek dat haar geërfde genen, stukjes DNA, ervoor zorgden dat haar cellen functioneerden alsof ze 17 jaar jonger waren. Branyas stierf dus in een lichaam van iemand van 100 jaar.
Drie bakjes yoghurt per dag
De geneticawetenschappers onderzochten ook haar microbioom, de verzameling bacteriën, gisten en virussen die in en op het menselijk lichaam leven. Deze micro-organismen beschermen het lichaam tegen ziekteverwekkers, helpen bij de spijsvertering en bevorderen het immuunsysteem. Een gezond microbioom bevat zowel ‘goede’ als ‘schadelijke’ bacteriën, die elkaar in balans houden.
Het microbioom van Branyas kwam overeen met dat van een baby, zo blijkt uit het onderzoek. Een gezond microbioom krijg je door een combinatie van factoren, zoals een gezond en gevarieerd dieet met veel vezels, weinig stress, en voldoende lichaamsbeweging en slaap.
De onderzoekers zeiden dat de 117-jarige vrouw een gezonde levensstijl erop nahield die “haar unieke genetische opmaak optimaal benutte.” Zo at Branyas drie keer per dag een bakje yoghurt en volgde ze mediterraan dieet, met veel groente, fruit, peulvruchten, olijfolie en volkorenproducten.
Emotionele stabiliteit
Daarnaast vermeed ze alcohol en roken, maakte ze dagelijkse wandelingen en omringde zich graag met haar familie en vrienden. Door die combinatie bleef ze zowel mentaal als fysiek fit en hield ze haar gezondheid op peil. Haar dochter vertelde in 2023 aan de Catalaanse televisie dat haar moeder nooit naar het ziekenhuis was geweest, nooit botten had gebroken en nooit pijn had.
Branyas werd geboren in 1907 in de Amerikaanse stad San Francisco en vluchtte tijdens de Eerste Wereldoorlog naar Catalonië. Ze overleefde twee wereldoorlogen, de Spaanse grieppandemie en de Spaanse Burgeroorlog.
Zelf schreef ze haar gezegende leeftijd toe aan “regelmaat, rust, een goede band met familie en vrienden, contact met de natuur en emotionele stabiliteit”. Ze maakte zich niet snel zorgen en omringde zichzelf met ‘positiviteit’ en hield zich verre van ‘gemene mensen’.
Braziliaanse non
Na Branyas’ dood werd de Japanse Tomiko Itooka de oudste persoon ter wereld. Zij overleed begin dit jaar op 116-jarige leeftijd. Nu is de 116-jarige Inah Canabarro, een non uit Brazilië en voetbalsupporter van Inter uit Porto Alegre, de oudste persoon volgens de Amerikaanse Gerontology Research Group. Japan heeft het hoogste percentage honderdplussers ter wereld.
Uit eerder DNA-onderzoek bleek dat Hendrikje van Andel-Schipper, de Nederlandse vrouw die in 2011 op 115-jarige leeftijd als oudste mens ter wereld overleed, ook bijzondere genen had die haar beschermden tegen dementie en andere ouderdomsziekten. In februari dit jaar blies de huidige oudste Nederlander, John Huang uit Hilversum, 111 kaarsjes uit.
Deze video maakte NOS op 3 over honderdjarigen: