Martin Hohmann had zijn aquariumvereniging net op orde, toen hij het slechte nieuws kreeg. Wapenfabrikant Rheinmetall gaat uitbreiden en zijn clubgebouw vol vissen moet daarvoor wijken. Net als de omliggende volkstuintjes moest hij halsoverkop vertrekken. “Protest was er niet, want de meeste mensen werken zelf bij Rheinmetall.”
Rheinmetall breidt razendsnel uit in het bosgebied van Unterlüß. In het dorp tussen Hannover en Hamburg staat de oudste en grootste fabriek van het Duitse defensiebedrijf. Vanwege de enorme toename van de vraag naar wapentuig wordt hier nu razendsnel een munitiefabriek gebouwd. Nog dit jaar moet die worden geopend en 200.000 artilleriegranaten per jaar produceren.
De wapenfabrikant is in het 135-jarige bestaan vaker gegroeid en gekrompen. Rheinmetall bewapende het Duitse Keizerrijk, en later de nazi’s. Na de onvoorwaardelijke Duitse overgave in 1945 moest het bedrijf gedwongen inkrimpen en werd grond verpacht. Tot vorig jaar.
“We kregen een telefoontje en moesten op stel en sprong vertrekken”, zegt Martin Hohmann in zijn appartement. Aquaria staan opgestapeld in de gang, keuken, woon- en slaapkamer. “We hebben de vissen, 700 ongeveer, uit nood hier ondergebracht. Ik heb Rheinmetall om hulp gevraagd, maar ze hebben niet geantwoord.”
Het vertrek betekende de doodsteek van zijn aquariumvereniging: van de 23 leden zijn er nog 9 over; 2 van hen zijn minderjarig. “Het heeft geen zin om lid te zijn zonder clubgebouw.”
Ook Corinna Hermann raakte haar volkstuintje kwijt, maar zij is milder gestemd. Als medewerker van Rheinmetall begrijpt ze de uitbereidingsplannen. “Rheinmetall en Unterlüß horen bij elkaar. Bijna iedereen werkt er of heeft familie die er werkt. Er is veel verkeer en lawaai, maar ik ben er trots op.”
Lawaai is er zeker. In het dorp kun je de explosies horen van het oefenterrein, het grootste in Europa. “Achtung” klinkt er door een luidspreker. “Drei, zwei, eins…” Er klinkt een luide knal. “Ik ben hier geboren, dus ik hoor het niet eens”, zegt Corinna. Bij de buurtsuper haalt een oudere dame haar schouders op: “Als hier oorlog zou uitbreken, merk ik het niet eens, want ik ben gewend ben aan de schoten.”
Andere inwoners van Unterlüß klinken wél bezorgd. “De herbewapening vind ik niks, en dat het allemaal naar Oekraïne gaat ook niet”, zegt iemand. Anderen vrezen dat Unterlüß in geval van oorlog een mogelijk doelwit wordt van een vijandelijke aanval. “Dan vertrekken wij direct met onze caravan”, zegt een ouder stel.
Verdertienvoudigd
De stemming over Rheinmetall is omgeslagen, zegt burgemeester Katharina Ebeling (CDU). Tot een paar jaar geleden zei niet iedere Unterlüßer trots dat hij uit het defensiedorp van Duitsland komt, maar dat is veranderd. “Vroeger waren hier vaak vredesdemonstraties, maar dat is sinds de Russische aanval op Oekraïne enorm afgenomen.” De wapenfabrikant doet ertoe, in tijden van geopolitieke instabiliteit.
De beurswaarde van Rheinmetall is sinds de Russische inval verdertienvoudigd. Met name sinds de terugkeer van Trump in het Witte Huis is Rheinmetall booming. Ook de voorgenomen miljardeninvestering van de aanstaande Duitse regering verhoogt de beurswaarde van het bedrijf.
In 2023 ontving Rheinmetall 44 procent meer orders; de omzet steeg met 36 procent. Met 1,5 miljard euro werd een recordwinst geboekt. Voor dit jaar wordt een verdere groei van 25 à 30 procent verwacht. Interviews houdt de bedrijfsleiding af, en ook het vastleggen van nieuwbouw is om veiligheidsredenen niet toegestaan.
Vacatures
In Unterlüß voel je niet per se dat het geld tegen de plinten klotst. Het is een doorsneedorp, zonder uitbundige rijkdom en nauwelijks voorzieningen. Buiten de hekken van Rheinmetall is het bedrijf onzichtbaar. Wat opvalt zijn de vrachtwagens die af en aan rijden.
Burgemeester Ebeling benadrukt de positieve invloed van de wapenfabrikant: “Het is veruit de grootste werkgever in de wijde omgeving. Het zorgt voor veel banen, bijna evenveel als er inwoners in Unterlüß zijn.” Naast de 2500 arbeidsplaatsen staan er ruim 120 vacatures open.
Aquariumliefhebber Martin Hohmann heeft daar niets aan. Hij zal “absoluut nooit” bij Rheinmetall willen werken. “Dankzij hen zit ik met 63 aquaria in huis.” Hij zoekt een nieuw onderkomen voor zijn aquariumvereniging, maar dat lijkt een onmogelijke opgave omdat hij weinig geld heeft. “Ik kan alleen hopen op een wonder. Had ik maar zoveel geld als Rheinmetall.”