In aanloop naar grote internationale evenementen zoals de Afrika Cup en het WK voetbal van 2030, wordt er in Marokko haast gemaakt met vernieuwing van de steden. Vooral de volkswijken die vol staan met huizen van slechte kwaliteit gaan op de schop. In de wijk L’Ocean in de hoofdstad Rabat leidt de manier waarop de bewoners worden behandeld tot wanhoop en woede.
Sinds een aantal weken verschijnen er video’s op sociale media van mensen die hun beklag doen. Sommige huurders hebben te horen gekregen dat zij binnen een paar weken hun huis uit moeten. Voor huiseigenaren is er een uitkoopregeling waarbij ze 13.000 dirham – ongeveer 1300 euro – per vierkante meter zullen krijgen.
Het gebrek aan duidelijke informatievoorziening veroorzaakt angst bij buurtbewoners die nog niet te horen hebben gekregen of ze moeten vertrekken. Mensen die wel weten waar ze aan toe zijn hebben vaak geen geld voor een verhuizing.
Hoe ontwrichtend het besluit van de lokale overheid is, blijkt wel uit het verhaal van de 32-jarige huisartsassistente Loubna. Ze woont met haar ouders in het krappe appartementje waar ook haar grootouders nog hebben gewoond. “Nu woon ik op vijf minuten lopen van mijn werk. Als wij naar de buitenwijk Tamesna verhuizen, zoals ons is aangeraden, moet ik elke ochtend om 05.00 uur opstaan om op tijd te komen.”
Acuut probleem
Ook gezinnen met schoolgaande kinderen worden geconfronteerd met een acuut probleem. In L’Ocean wonen vooral mensen met een laag inkomen, die in de stad werken als schoonmaker of doktersassistent. De vrees is ook dat de openbare diensten onder druk komen te staan als deze mensen in groten getale uit het centrum vertrekken.
Om de onrust tegen te gaan heeft de burgemeester van Rabat, Fatiha el Moudni, afgelopen vrijdag in allerijl een persconferentie gehouden. Bewoners van de wijk waren niet welkom, behalve een aantal die vooraf waren geselecteerd. Zij prezen vooral de plannen voor de vernieuwing van de wijk.
Rabat, stad van het licht
De boodschap van het stadsbestuur was dat de plannen voor de hoofdstad onder de titel “Rabat, stad van het licht” al in 2014 zijn aangekondigd. Volgens de gemeente zijn de bewoners ruim van tevoren op de hoogte gebracht. Rabat moet een stad worden zoals Parijs of Madrid, is de ambitie.
Ook werd duidelijk dat maar een deel van de huurders in L’Ocean een woning in of net buiten de stad heeft kunnen vinden. De compensatie voor de huurders wordt overgelaten aan de verhuurders, maar die zijn nergens toe verplicht.
Huiseigenaren werd afgeraden om de uitkoopregeling juridisch aan te vechten. Een rechtszaak zou ze veel geld kosten en er juist voor kunnen zorgen dat ze een lager bedrag ontvangen dan ze nu wordt aangeboden.
Volgens de burgemeester was de bedoeling van de persconferentie vooral om nepnieuws tegen te gaan, maar de verhalen van wijkbewoners vertellen iets anders.
Huiseigenaar Mustapha Debhi heeft geen goed woord over voor de manier waarop er met de inwoners van L’Ocean wordt omgegaan. “De sloop van deze wijk is verschrikkelijk, tijdens de maand ramadan nog wel, waarin mensen naast de orde van de dag ook extra bezig zijn met hun geloof. De bewoners worden op een brutale manier uit hun huis gezet, zonder enige menselijkheid,” zegt Debhi.
Raadslid Omar El Hiyani van de politieke partij FDG probeert om het verzet tegen het gedwongen vertrek te mobiliseren. Volgens hem is de handelswijze van de gemeente illegaal en is de vernieuwing van de wijk alleen maar bedoeld om arme mensen de stad uit te krijgen.
“De wijk ligt op een mooie locatie in Rabat, grenst aan de oceaan, op wandelafstand van het centrum”, vertelt El Hiyani. “Bovendien is er ook net een luxueus hotel gebouwd. Er is de wil om het hele gebied om te vormen tot een luxe-zone.”
Recht van de sterkste
De bewoners worden ook gesteund door mensenrechtenorganisatie AMDH. Hun woordvoerder, Abdelilah Benabdeslam, stelt ook dat er geen wettelijke basis is voor de plannen. “Wat hier eigenlijk gebeurt, is het recht van de sterkste. De regering maakt misbruik van haar macht om deze mensen uit hun woningen te zetten”, zegt Benabdeslam.
Het lot van de bewoners van L’Ocean is geen uitzondering in Marokko. Zo wordt de populaire surfstad Thagazout op dezelfde manier onder handen genomen en hebben inwoners van de oude medina in Casablanca onlangs te horen gekregen dat ze zo snel mogelijk moeten vertrekken.