Het Witte Huis heeft ruim 250 vermoedelijke bendeleden uit Venezuela uitgezet naar El Salvador, ondanks een verbod van een Amerikaanse rechter. President Trump beriep zich hierbij op de Alien Enemies Act, een oorlogswet uit 1798 die tot nu toe slechts drie keer is gebruikt.
Het gaat om leden van Tren de Aragua, een criminele bende uit Venezuela die ook actief is in meerdere Latijns-Amerikaanse landen. Ook 23 leden van de Salvadoraanse bende MS-13 kwamen zondagnacht per vliegtuig aan in El Salvador.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio schrijft op X dat het gaat om “buitenlandse vijandige leden” die “El Salvador bereid is vast te houden in hun zeer goede gevangenissen tegen een eerlijke prijs, wat ook onze belastingbetaler dollars zal besparen”. Hij bedankte meteen president Nayib Bukele, “de sterkste veiligheidsleider in onze regio en een grote vriend van de VS”.
Megagevangenis
De populistische, autoritaire en rechtse Bukele, die sinds 2019 president is van het land, is berucht om zijn harde aanpak tegen criminaliteit en georganiseerde misdaad. Volgens persbureau AP betaalt de Amerikaanse regering El Salvador meer dan 6 miljoen dollar (5,6 miljoen euro) om de bendeleden op te vangen.
Het Midden-Amerikaanse land houdt de bendeleden vast in een “opsluitingscentrum voor terroristen”, beter bekend als Cecot. In die zwaarbeveiligde megagevangenis, de grootste van heel Latijns-Amerika, kunnen meer dan 40.000 zware criminelen en leden van georganiseerde misdaadgroepen gevangen worden houden.
Persbureau AP noemt Cecot “het kroonjuweel van Bukele’s agressieve anti-criminaliteitspraktijken”, waar gevangenen onder erbarmelijke omstandigheden leven. Ze mogen geen bezoek ontvangen, mogen niet naar buiten en worden niet voorbereid op terugkeer in de samenleving. Mensenrechtenorganisaties hebben eerder al alarm geslagen over de schrijnende omstandigheden in de megagevangenissen van El Salvador.
El Salvador heeft gelikte video’s gedeeld waarop te zien is hoe de bendeleden zijn aangekomen:
Trumps besluit om de Alien Enemies Act in te zetten om de Venezolanen uit te zetten is omstreden. De wet is bedoeld om de nationale veiligheid te beschermen en kan worden ingezet in geval van oorlog of dreigende invasie. Het geeft de Amerikaanse president de bevoegdheid om vreemdelingen uit landen in oorlog met de VS uit het land te zetten of vast te zetten.
Trump stelt dat grensoverschrijdende drugscriminaliteit gelijkstaat aan een invasie en zette meerdere Latijns-Amerikaanse drugskartels al op een terreurlijst. Een federale rechter in de VS had zaterdag dit gebruik van deze wet geblokkeerd, maar op dat moment was het vliegtuig met de bendeleden al onderweg naar El Salvador.
Volgens het Witte Huis was dat de rechter “niet bevoegd was om de deportatie te blokkeren”. Karoline Leavitt, woordvoerder van het Witte Huis, schrijft dat de “Tren de Aragua-terroristen” een bedreiging vormden voor het Amerikaanse volk. “Nu ze gearresteerd zijn en overgebracht naar El Salvador, zijn talloze Amerikaanse levens gered.”
Dat het Witte Huis een gerechtelijk bevel negeert komt niet als een verrassing. Trump liet eerder al weten gefrustreerd te zijn over rechterlijke beperkingen van zijn beleid, zoals het terugdraaien van massaontslagen of het ongeldig verklaren van presidentiële decreten.
Vorige maand opperde vicepresident Vance daarom al dat federale rechters helemaal niet bevoegd zijn om de Amerikaanse president op deze manier terug te fluiten: “Het zou ook illegaal zijn als een rechter probeert een generaal te vertellen hoe een militaire campagne moet worden gevoerd”, redeneerde hij. De opmerkingen riepen de vraag op of Trump zich inderdaad niet gebonden acht aan gerechtelijke uitspraken.
Tweede Wereldoorlog
De Alien Enemies Act is slechts drie keer eerder gebruikt, voor het laatst tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toen werd die gebruikt om Duitsers, Italianen en Japanse Amerikanen die in de VS woonden vast te zetten. Hoewel ze geen directe relatie hadden met de vijand van de geallieerden, werden ze gezien als een bedreiging vanwege hun afkomst.
Het is niet bekend wie de Venezolanen zijn en voor welke misdrijven ze zijn veroordeeld. Venezuela heeft de deportaties van de VS bekritiseerd en zegt dat het land “ten onrechte de Venezolaanse migratie criminaliseert”. Venezuela weigert de landgenoten terug te nemen vanwege de onmin tussen de twee landen. Ook
Ook mensenrechtenorganisatie Amnesty International uit kritiek.”De Verenigde Staten negeren een gerechtelijk bevel om de volledige uitholling van de mensenrechten van Venezolanen die op zoek zijn naar veiligheid te versnellen”, meldt de Amerikaanse tak van Amnesty. “Dit is een nieuw voorbeeld van de racistische aanhoudingen en uitzettingen door van Venezolanen door Trumps regering, gebaseerd op vergaande beweringen over lidmaatschap van bendes.”