“Alhamdoelillah”, alle lof voor Allah, klinkt het in Weesp terwijl islamitische profvoetballers, acteurs en ondernemers aan de dadels en harira beginnen.
Trots kijken RKC-verdediger Redouan El Yaakoubi en PSV-aanvaller Couhaib Driouech door de zaal met moslims aan tafels vol eten. De voetballers vieren op een grote iftar het breken van het vasten tijdens de ramadan. Een moment van bezinning en waardering.
Schietgebedjes vlak voor de aftrap betekenen voor islamitische voetballers in Nederland deze weken net even wat meer. “De ramadan is een maand vol verbinding, broederschap en saamhorigheid”, zegt El Yaakoubi. “Even terug naar de essentie van het leven.”
Soms is dat zeer welkom in een hectische, steenrijke voetbalwereld waarin iedereen alles wat je doet of zegt in de gaten houdt. Religie kan topsporters daarin steunen, zoals jonge voetballers, bijvoorbeeld in het Nederlands elftal, ook steun vinden in het christendom.
Houvast
Voor jonge moslimvoetballers in Nederland geldt dat net zo: de islam biedt houvast. “Het is leuk om verhalen te delen over het geloof en het leven. Dit is heel kostbaar”, zegt Feyenoord-middenvelder Ramiz Zerrouki, ook aanwezig bij de door ondernemer Bilal Yakhlaf georganiseerde avond.
“Het geloof is iets heel belangrijks. Het geeft houvast en kracht”, zegt Zerrouki. “Deze maand kom je veel samen en probeer je dichter tot het geloof te komen. Dat is iets heel moois.”
Uitkomen voor je geloof in Nederland is voor moslims niet altijd even eenvoudig. En als profvoetballer lig je nog onder een extra dik vergrootglas.
“Het thuishoren van moslims in Nederland heeft altijd ter discussie gestaan”, zegt Mariecke van den Berg, theoloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
“Met de politieke winst van de PVV en de opkomst van extreemrechts wordt die vraag weer nadrukkelijk onderdeel van het publieke domein. Dat heeft ook weerslag op voetballers of het wordt uitgespeeld over de hoofden van spelers, zoals de OneLove-affaire.”
‘Heel negatief, heel positief’
Het beeld dat mensen krijgen is er een van uitersten. “In de media komen vaak twee extremen vormen voor; islamitische mensen worden heel negatief of heel positief neergezet. Dus het is moeilijk voor islamitische voetballers om zich uit te spreken, want het wordt heel snel in een van die twee extremen getrokken”, zegt Van den Berg.
“Ik heb onderzoek gedaan naar het debat rond Orkun Kökcü, toen hij de OneLove-band niet wilde dragen. Hij kreeg zo veel over zich heen, dat het leek alsof hij in zijn eentje verantwoordelijk was voor homofobie in het voetbal. Dat heeft te maken met scheve beeldvorming. Het verhult dat homofobie in het voetbal een breed probleem is waar veel, ook seculiere, partijen een rol in spelen.”
“Als moslimvoetballer moet je je in zulke extremen zien te positioneren”, schetst Van den Berg.
Niet eenvoudig voor jonge voetballers, zegt Ali Boussaboun. De spits die debuteerde in 1996 en stopte in 2012 zag met de jaren dat in het Nederlandse voetbal wel “meer begrip” is gekomen voor moslims.
Al maakt Boussaboun zich, wijzend op de huidige politiek, ook zorgen: “Het klimaat in Nederland is de afgelopen 25 jaar veel harder geworden.”
“Voetbal kan het negatieve verhaal rond de islam helpen veranderen”, zegt hij. “Daarvoor zijn rolmodellen nodig. Kijk naar Mo Salah, misschien wel de beste speler ter wereld nu. Door hem zijn meer mensen zich in de islam gaan verdiepen.”
Drinkpauze in eredivisie
Dat de KNVB in 2022 drink- en eetpauzes invoerde voor eredivisiewedstrijden die in de ramadan tijdens zonsondergang bezig zijn, toont vooruitgang.
“Mooi dat de KNVB rekening houdt met ons”, zegt El Yaakoubi. “Dat hoort ook. Iedereen moet rekening houden met elkaar. Het is goed dat ze ons even de mogelijkheid geven tijdens duels.”
Ook verschillende clubs houden rekening met religieuze spelers in de selectie. Sommige eredivisieclubs hebben gebedsruimtes. Anderen niet, maar denken wel mee.
“In een stadion of een trainingscomplex kunnen wij altijd wel even ons gebed doen”, zegt El Yaakoubi. “Daar wordt niet moeilijk over gedaan. En tijdens de ramadan kijkt de club mee met ons speelschema: we spelen zaterdagavond, wat eet je dan nog kort voor de wedstrijd?”
“Met ontbijt en lunch kun je er niet bij zijn”, zegt Driouech. “Maar er is een diëtiste die ons zo goed mogelijk voorbereid op wedstrijden, over wat je het beste wanneer kunt eten. Er wordt zeker rekening mee gehouden.”
Jonge gelovigen
Zoals Ronald Koeman een heel basiselftal christelijke Oranje-spelers kan opstellen, zo zijn er ook veel actieve moslims in de eredivisie. En dat terwijl in Nederland het aantal gelovige jongeren al jaren gestaag afneemt.
Het aantal islamitische jongeren in Nederland is “heel stabiel”, legt Van den Berg uit. “En van de jongeren die gelovig zijn in Nederland, blijkt uit cijfers van het CBS, zijn islamitische jongeren de grootste groep.”
“Geloof staat bij ons op nummer één, het allerbelangrijkste in het leven”, zegt Driouech. “Ik haal veel voldoening uit mijn gebeden en doe zo veel kennis op.”
“Je krijgt kracht in deze maand”, vult El Yaakoubi aan. “Je bent bezig met het spirituele, niet met alle randzaken. Ik put daar energie uit.”