De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) wil een programma opzetten waarmee Nederlandse wetenschappers uit de VS terug kunnen keren naar hier. Dat bevestigt de NWO na berichtgeving in het Financieele Dagblad. In de VS staan onderzoeksinstituten en universiteiten onder druk doordat president Trump miljarden aan financiering wil schrappen.

“De vrijheid van wetenschap staat enorm onder druk in de VS”, zegt NWO-voorzitter Marcel Levi. “Er worden op dit moment veel wetenschappelijke subsidies geblokkeerd. Veel wetenschappers voelen zich in de VS erg ongemakkelijk.”

In eerste instantie wil de NWO zich alleen richten op Nederlanders in de VS. “Er zitten daar ongelooflijk veel Nederlandse wetenschappers, er is al jaren een braindrain vanuit Europa naar de VS. En het is natuurlijk helemaal niet zo makkelijk voor hen om zomaar terug te komen, want er wordt hier enorm bezuinigd op de universiteiten. Wij denken heel goed na of we ze niet op een of andere manier kunnen ondersteunen, zeker als het gaat om toponderzoekers.”

Financiering

De NWO wil snel met een voorstel komen over financiering van zo’n programma, samen met onder meer universiteiten en hogescholen. “We zijn in gesprek met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen om te kijken of er mogelijkheden zijn. En we kijken ook goed in onze eigen portemonnee en reserves.”

Er zijn volgens het FD meer wetenschappelijke instellingen hiermee bezig. Zo heeft onderzoeksinstituut Nias in Amsterdam het zogeheten Safe Haven Fellowship opengesteld voor wetenschappers uit de VS. Dat is een fonds waarmee normaliter wetenschappers uit conflictgebieden zoals Gaza en Oekraïne een jaar lang hun werk kunnen voortzetten in Nederland. De Technische Universiteit Eindhoven overweegt ook om mensen te gaan werven in de VS.

Ook in andere Europese landen willen instellingen wetenschappers uit Amerika aantrekken. Zo startte een universiteit in Marseille in Frankrijk deze maand een ‘Veilige Plek voor Wetenschap’-programma. “In een context waarin sommige wetenschappers in de VS zich bedreigd of gehinderd voelen, verwelkomen wij wetenschappers om hun werk voort te zetten”, aldus de Aix-Marseille Université.

Door Haluk