Klimaatactiegroep Extinction Rebellion (XR) spant een kort geding aan tegen de politie. Daarin wordt geëist dat er een eind komt aan de onaangekondigde huisbezoeken van agenten aan demonstranten. Ook wil XR dat gegevens van mensen die worden bezocht niet langer door de politie worden verwerkt, zegt woordvoerder Pim de Vleeschhouwer.
De bekendmaking van het kort geding komt kort na een onaangekondigd bezoek van twee agenten aan een vrouw in Amersfoort. Zij werd thuis bezocht en ondervraagd over haar deelname aan pro-Palestinademonstraties.
Extinction Rebellion zegt dat agenten vaker aan de deur komen bij demonstranten. De Vleeschhouwer kreeg zelf naar eigen zeggen bezoek nadat hij had deelgenomen aan een protest bij de Wereldhavendagen in 2022: “Ik was toen niet de enige van XR die bezoek kreeg.” Verspreid over het land bezochten agenten volgens hem ook andere demonstranten.
Ook Amnesty International maakt zich al langer zorgen over de privacy van demonstranten. In een rapport uit 2023 deden mensen melding van huisbezoeken van agenten. Die zouden zijn uitgevoerd nadat hun identiteitskaart was gecontroleerd bij een demonstratie. NOS Stories sprak in 2022 met mensen die zoiets hadden meegemaakt.
Excuses politie
De politie Midden-Nederland heeft intussen excuses aangeboden voor het huisbezoek van agenten aan de vrouw in Amersfoort.
Zij filmde het hele gesprek en zette beelden ervan online. “We hebben gemerkt dat je vaker bij demonstraties bent en daar wil ik wat over vragen als je het niet erg vindt”, zegt de agent, die verder benadrukt dat hij een “open gesprek” wil voeren. De vrouw, die alleen wil zeggen dat ze “demonstreert tegen genocide”, houdt verder de boot af.
Vervolgens vraagt de agent naar haar verhuisplannen. Wanneer de vrouw ook daar niets over wil zeggen, vertrekken de agenten. De politie Midden-Nederland noemt het gesprek ongelukkig en niet waar de politie voor staat.
Deelname demonstraties geen reden voor huisbezoek
Op sociale media van de vrouw uit Amersfoort is te zien dat ze regelmatig deelneemt aan pro-Palestinademonstraties, bijvoorbeeld op de Dam in Amsterdam. Ook is te zien dat ze bij een eerder protest in de Tweede Kamer wordt weggesleept door agenten.
De politie stelt dat de deelname van de vrouw aan demonstraties niet de aanleiding was om in gesprek te gaan. “Wel kan het zo zijn dat het gedrag van mensen de politie aanleiding geeft om met hen in gesprek te gaan, bijvoorbeeld om zorgen te uiten.”