Het geweldsincident op de Westelijke Jordaanoever leek er één als vele andere, maar was tegelijkertijd bijzonder. Het was gewoon omdat Joodse kolonisten steeds vaker Palestijnse dorpen aanvallen, en bijzonder door de identiteit van een van de gewonden: Hamdan Ballal.
Ballal is een van de filmmakers die eerder deze maand met No Other Land een Oscar wonnen voor beste documentaire. Die film gaat over de plek waar hij gisteren werd aangevallen en door het leger werd gearresteerd: Masafer Yatta. Dat is een uitgestrekt landbouwgebied met tientallen Palestijnse dorpen op de zuidgrens van de door Israël bezette Westoever.
Vlak voordat hij vanmiddag werd vrijgelaten, vroeg de NOS bronnen in het gebied om een reactie op het geweld.
“Het is angstwekkend, maar ook verwacht”, zegt Abbas Milhem, directeur van de Palestijnse boerenvakbond (PFU) vanuit zijn kantoor in Ramallah. “Er zijn al heel lang aanslagen door kolonisten op Palestijnse boerengemeenschappen zoals Susiya in Masafer Yatta. Maar het geweld is geïntensiveerd sinds 7 oktober 2023.”
Volgens de mensenrechtenorganisatie Center for Jewish Nonviolence vielen gisteren tientallen kolonisten het Palestijnse dorp Susiya binnen tijdens de avondmaaltijd van de ramadan, de islamitische vastenmaand. Ze richtten vernielingen aan en mishandelden Hamdan Ballal. Israëlische militairen hielden de filmmaker aan toen hij in een ambulance aan zijn verwondingen werd behandeld, zegt de organisatie.
De vrouw van Ballal verklaarde vandaag dat haar man voor zijn huis door drie mannen in militair uniform was mishandeld terwijl een vierde man de aanval filmde.
De Israëlische regering spreekt tegen dat Ballal uit een ambulance is gehaald. Volgens Israël gooiden “terroristen” stenen naar Israëlische burgers, die daarna stenen teruggooiden. Militairen kwamen tussenbeide en werden toen zelf bekogeld, staat in een verklaring. Volgens het leger werden drie Palestijnen aangehouden, onder wie Ballal. Ook een Israëliër werd opgepakt.
Vakbondsleider Milhem spreekt van een bewuste aanslag door kolonisten en denkt dat de daders het specifiek op Ballal hadden gemunt. “Dit deden ze vanwege zijn film. Want die gaat over het echte leven hier, het leed van de mensen. De film kreeg precies wat de kolonisten willen voorkomen: erkenning. De kolonisten proberen iedereen die het geweld aan de kaak stelt het zwijgen op te leggen.”
“Het was onvermijdelijk dat Hamdan Ballal vroeg of laat zou worden aangevallen”, zegt Allegra Pacheco, die leiding geeft aan de West Bank Protection Consortium, een koepel van hulporganisaties die mede door de Nederlandse overheid wordt gefinancierd. “Als je daar woont, heb je geen bescherming. Net zoals je in zijn documentaire ziet, kunnen kolonisten bij hem thuis simpelweg binnenlopen”.
Pacheco beschrijft met name de situatie in het gebied Area C dat ongeveer twee derde van de Westoever beslaat en waar de meeste Joodse nederzettingen staan. Area C staat formeel onder controle van het Israëlische leger, maar Pacheco wijst erop dat het leger zich weinig gelegen laat liggen aan de Palestijnen die verspreid over het gebied wonen.
“Het leger zou volgens internationaal recht de Palestijnen tegen het kolonistengeweld moeten beschermen, maar doet dat niet”, zegt ze. “Als een Palestijn zichzelf probeert te verdedigen, riskeert hij meer geweld of zelfs dat hij wordt doodgeschoten. Officieel kunnen Palestijnen een klacht indienen, maar 93 procent van de klachten wordt afgewezen.”
Het is niet duidelijk of de internationale bekendheid van filmmaker Ballal heeft bijgedragen aan zijn relatief snelle vrijlating vanmiddag. De meeste arrestaties op de Westoever halen het nieuws niet. Volgens vakbondsleider Abbas Milhem neemt intimidatie door kolonisten extreme vormen aan. “Veel mensen blijven op hun land, hoewel ze herhaaldelijk zijn mishandeld. Ik ken veel mensen die voor de ogen van hun vrouw en kinderen in elkaar zijn geslagen. Maar ze blijven zich verzetten”.