De rechten van ten minste 56 geadopteerden en hun families zijn ernstig geschonden tijdens hun adoptie naar het buitenland, concludeert de Zuid-Koreaanse Waarheids- en Verzoeningscommissie. De commissie spreekt van een reeks overtredingen, waaronder verwaarlozing van de voogdijplicht van de staat, valsheid in geschrifte en het afdwingen van adopties.
Ruim twee jaar deed de commissie onderzoek naar 367 klachten ingediend door geadopteerden uit 11 landen, waaronder Nederland. Het is het grootste Zuid-Koreaanse onderzoek naar buitenlandse adopties ooit. In april doet de commissie uitspraak over de overige zaken.
Kinderen ‘exporteren’
Volgens het onderzoeksrapport heeft de Zuid-Koreaanse overheid de rechten geschonden van talloze kinderen door hen “naar het buitenland te sturen zonder daarbij de juiste wetgevende kaders, toezicht of naleving van administratieve procedures in acht te nemen”. In de praktijk betekent dit dat kinderen vaak onterecht als wees geregistreerd werden en zo met valse papieren ter adoptie opgegeven werden.
Deze praktijken waren goed georganiseerd, zo blijkt. Volgens de commissie werkten lokale adoptiebureaus samen met buitenlandse bureaus om Koreaanse kinderen te “exporteren”. Sommige bureaus werkten zelfs met een adoptiequotum.
“Hoewel veel geadopteerden het geluk hadden om in liefdevolle gezinnen op te groeien, hebben andere grote ontberingen gekend als gevolg van gebrekkige adoptieprocessen. Velen van hen worden tot op de dag van vandaag met uitdagingen geconfronteerd”, verklaarde de voorzitter van de commissie, Sun Young-Park, tijdens een persconferentie op dinsdag. “Deze schendingen hadden simpelweg nooit plaats mogen vinden.”
Officieel excuus
De Waarheids- en Verzoeningscommissie komt ook met aanbevelingen. De regering adviseert de staat officieel excuses te maken. Dat excuses een belangrijk onderdeel zijn van dit proces vindt ook Alice Flikweert, secretaris van de stichting Netherlands Korean Rights Group die opkomt voor de belangen van geadopteerde Koreanen in Nederland. “Excuus is een belangrijk deel van de erkenning van de fouten die gemaakt zijn en het leed dat daarmee veroorzaakt is.”
Ook hoopt Flikweert dat de Zuid-Koreaanse regering, zoals aanbevolen door de commissie, werk gaat maken van het verbeteren van systemen die toegang verlenen tot adoptiedossiers. “Er zijn nog steeds veel dossiers waar wij geen of beperkte toegang toe hebben. Wij zullen ons blijven inzetten om de waarheid op tafel te krijgen en families te helpen herenigen”, aldus Flikweert.
Andere aanbevelingen gaan over compensaties, steunmaatregelen voor herenigingen tussen geadopteerden en hun biologische families en de wettelijke erkenning van Zuid-Koreaans staatsburgerschap.
Waarheids- en Verzoeningscommissie
De Waarheids- en Verzoeningscommissie werd in 2005 opgericht om onderzoek te doen naar de misstanden onder het militaire bewind. Maar de onderzoeken beperken zich niet tot die periode. Georganiseerde adoptie startte kort na het einde van de Koreaanse oorlog in 1953. De meeste adopties vonden plaats tussen de jaren 1970 en 1990.
In het onderzoeksrapport valt ook te lezen dat de Koreaanse regering na de Koreaanse oorlog bijna 50 jaar lang prioriteit gaf aan interlandelijke adoptie als een kosteneffectief alternatief voor het versterken van het binnenlandse beleid voor kinderwelzijn. Dit deed de regering door particuliere instanties aan te wijzen.
Nederland begon in de jaren 60 met het adopteren van kinderen uit Zuid-Korea. In 2021 schortte Nederland alle internationale adopties op. In het Engelstalige rapport van de commissie zijn geen Nederlandse zaken opgenomen.