Het had een mooi pr-moment moeten worden voor de Amerikanen: second lady Usha Vance die de harten van Groenlanders zou veroveren bij de jaarlijkse sledehondenrace. Zij zou een bezoek brengen aan Groenland, samen met veiligheidsadviseur Mike Waltz. Volgens vicepresident JD Vance was er zelfs zoveel “enthousiasme” rondom het bezoek dat hij zei ook te zullen komen.
Ondertussen was er op Groenland een compleet andere stemming over de Amerikaanse plannen.
De Groenlandse premier was verbolgen over het geplande bezoek en noemde het “buitenlandse inmenging”. Inwoners van Sisimiut, het kleine plaatsje waar de sledehondenraces plaatsvinden, riepen elkaar op om te komen protesteren en het Amerikaanse gezelschap massaal de rug toe te keren.
Anti-Amerikaans protest was er eerder al in de hoofdstad Nuuk, waar honderden Groenlanders boos naar het Amerikaanse consulaat trokken. Daar toonden ze met protestborden hun onvrede met Trumps plannen voor de inlijving van Groenland.
Ongeloof bij de Groenlanders
Afgelopen zondag keken Groenlanders en Denen dan ook met ongeloof toe hoe Hercules-toestellen op het vliegveld in Nuuk landden waar vervolgens grote, gepanserde SUV’s uit reden. Vandaag zien ze tevreden toe hoe dezelfde zwarte voertuigen weer door de Hercules-toestellen worden opgehaald. Het Amerikaanse bezoek aan Nuuk en Sisimiut is afgeblazen. Het peloton aan Amerikaanse beveiligers kan ook weer inpakken.
De Amerikanen hebben het bezoekschema flink omgegooid en gaan enkel nog naar de Amerikaanse legerbasis Pituffik, een afgelegen militaire installatie in het noorden van Groenland. Dat betekent een kleine overwinning voor Groenland en Denemarken, het koninkrijk waartoe Groenland behoort.
Johanne Bech, een sledehonden-gids uit Sisimiut, is opgelucht. “Ik ben echt blij dat dit Amerikaanse bezoek niet naar de sledehondenwedstrijd komt. We hebben duidelijk gezegd dat we dat niet willen. Maar ze luisterden helemaal niet naar ons. Ze wilden dit bezoek koste wat kost doordrukken. Dat vind ik niet de manier om de Groenlandse bevolking te behandelen, dat is respectloos.”
Trump noemde vorig jaar december “bezit van en de controle over Groenland absoluut noodzakelijk” voor de Amerikaanse nationale veiligheid. Hij beweerde dat de Groenlanders “dolgraag bij ons willen horen” en bood Denemarken aan het eiland te kopen. Uit een recente peiling bleek juist dat 85 procent van de Groenlanders tegen aansluiting bij Amerika is.
Toch staan Groenlanders wel degelijk open voor het aanhalen van de economische banden met de VS, maar dan als gelijkwaardige partners. Onafhankelijkheid van Denemarken is er een belangrijk thema. Amerikaanse investeringen in de Groenlandse economie zouden kunnen helpen om los te komen van Deense subsidies, waar Groenland nu nog van afhankelijk is.
De gewijzigde reisplannen zijn een enorme teleurstelling voor de Amerikaanse zakenman Tom Dans, die met zijn bedrijf American Daybreak voor Amerikaanse sponsoring van de sledehonden-races zorgde. Op X reageert hij teleurgesteld op de “negatieve en vijandelijke reactie, opgezweept door valse persberichten”.
De Texaan werd tijdens de eerste regeerperiode van Trump aangesteld als Arctisch adviseur. Nu probeert hij als zakenman de relaties tussen Groenland en Amerika te verbeteren. Dans zou het bezoek van Mike Waltz en Usha Vance faciliteren, dat volgens hem moest plaatsvinden op basis van wederzijds respect.
Denemarken bijt van zich af
In Groenland en Denemarken werd het bezoek anders gezien. De Deense regering sprak tot nog toe erg voorzichtig over Groenland om Trump niet voor het hoofd te stoten. Denemarken heeft al sinds 1951 een nauwe samenwerking met Amerika over militaire aanwezigheid op Groenland. Maar het Amerikaanse machtsvertoon leidde ertoe dat de Deense premier Frederiksen gisteren voor het eerst hard van zich afbeet: “Trump wil Groenland hebben. Dat is onacceptabel en daar verzetten we ons tegen.”
Volgens de Deense minister van Buitenlandse Zaken is het gewijzigde bezoekschema een teken dat de Amerikanen de weerstand tegen hun toenaderingspogingen in Groenland hebben begrepen. Ook de Deense defensieminister is blij dat de Amerikanen enkel de Amerikaanse Pituffik Space Base bezoeken en noemt het besluit “verstandig”.
In de onderstaande video zie je welke belangen Amerika heeft op Groenland: