De VVD zet in de peilingen de onlangs ingezette opmars door. In de Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van de zetelpeilingen van Ipsos I&O en Verian/EenVandaag, staat de partij met 25 tot 30 zetels deze week voor het eerst op winst ten opzichte van het huidige zeteltal in de Tweede Kamer (24).
Direct na de verkiezingen zakte de VVD verder weg, om daarna langzaam te stijgen. De laatste maand is die opmars versneld, onder invloed van de geopolitieke spanningen.
Partijleider Dilan Yeşilgöz wordt in onderzoek van Ipsos I&O gezien als een politicus die leiderschap toont op het gebied van defensie en vrede en veiligheid.
BBB en NSC zinken diep
De VVD nadert nu de PVV, die in de Peilingwijzer is gezakt naar 28 tot 34 zetels. Dat resultaat ligt duidelijk onder het huidige zeteltal in de Tweede Kamer, 37. De PVV ging na de sensationele verkiezingswinst van 2023 in de peilingen aanvankelijk nog verder omhoog, maar zit al sinds bijna een jaar in een neergaande lijn.
Opvallend is dat de BBB de laatste maanden hard wegzakt. De regeringspartij die in de Tweede Kamer 7 zetels heeft, staat in de Peilingwijzer op 2 tot 4 zetels. Daarmee is de BBB inmiddels even diep gezonken als NSC, die op 2 tot 5 staat.
Kiezers bewegen binnen ‘eigen blok’
GroenLinks-PvdA staat met 24 tot 28 zetels vrijwel gelijk aan de VVD en nauwelijks hoger dan de verkiezingsuitslag, die de combinatie 25 zetels opleverde. De laatste weken straalt partijleider Timmermans met optredens in de media meer zelfvertrouwen uit, en zet de combinatie in op een versnelde fusie. Maar dat vertaalt zich nog niet in winst in de Peilingwijzer.
GroenLinks-PvdA weet wel de kiezers uit november 2023 goed vast te houden, maar slaagt er nauwelijks in kiezers van de coalitiepartijen naar zich toe trekken. De combinatie wint vooral van andere linkse partijen, met name de SP, de Partij voor de Dieren.
Politicoloog Tom Louwerse, de maker van de Peilingwijzer, spreekt van een klassiek patroon: “Partijen winnen of verliezen vooral binnen hun eigen blok, maar het is lastiger om andere kiezers aan te trekken.”
Grote winnaar in de Peilingwijzer blijft het CDA, dat nu op 14 tot 18 zetels staat. Eind vorig jaar stond de partij onder leiding van Henri Bontebal ook al flink op winst, toen met 11 tot 15 zetels. In de Tweede Kamer heeft het CDA er nu 5. Het CDA wint vooral kiezers van het NSC.
D66 staat in de Peilingwijzer op 10 tot 12, twee zetels meer dan het huidige zeteltal, maar wat minder dan eind vorig jaar.
Voorzichtige winst SP
De SP steeg sinds het aantreden van de nieuwe partijleider Jimmy Dijk, maar de laatste maanden is die trend niet sterk genoeg om er zeker van te zijn of die zich doorzet. De partij, die 5 zetels in de Tweede Kamer heeft, staat op 6 tot 8, net als eind vorig jaar.
De Partij voor de Dieren (nu 3 zetels in de Kamer) staat in de Peilingwijzer op 5 tot 7 zetels, Denk (3) op 3 tot 5 en Volt (2) op 3 tot 5.
Weinig tot geen beweging is te zien bij Forum voor Democratie, met 2 tot 4 zetels, de ChristenUnie met 3 tot 5 zetels, de SGP met 2 tot 4 en JA21 met 1 tot 3.