De huisvesting van asielzoekers en statushouders zorgt voor principiële discussies binnen het kabinet. De ministers Faber van Asiel en Migratie (PVV) en Keijzer van Volkshuisvesting (BBB) moeten het met elkaar eens zien te worden over meer woningen en opvanglocaties, maar dat lukt nog niet echt. Kortgezegd wil Faber dat statushouders uit de volle azc’s sneller doorstromen naar gewone woningen. Keijzer wil statushouders geen voorrang geven boven woningzoekende Nederlanders.
Op de ochtend voor de wekelijkse ministerraad publiceerden De Telegraaf en het AD over het conflict. De Telegraaf meldt dat het tussen Faber en Keijzer ook qua persoonlijkheden niet botert. Het AD meldt dat de bestuursstijl van Faber voor problemen zorgt.
Bij aankomst op het Catshuis kregen Faber, Keijzer en de andere ministers veel vragen over de berichten over de onenigheid. Keijzer liet merken dat zij dat overdreven vond. “Elke keer deze fuzz. Ik heb het er te druk voor. Je kunt met elkaar van mening verschillen zonder dat je ruzie hebt. We verschillen van mening. maar we zijn buitengewoon dol op elkaar.”
Faber zei vooral dat zij haast wil maken met haar beleid. “Ik heb geen enkel probleem met mevrouw Mona, ik bedoel mevrouw Keijzer”, zei ze lachend. “We praten gewoon met elkaar.” De verwijten dat zij haar stukken niet goed zou voorbereiden en er te veel haastwerk van maakt, vindt zij onterecht. “Ik kom als eerste op het ministerie binnen en ga als laatste weg.”
Minister van Volksgezondheid Agema (PVV) herkent zich niet zo in het ruziebeeld in de media. “Ik was volkomen verbaasd. Ze zijn het inhoudelijk met elkaar oneens en daar moeten ze uit zien te komen. Ik was erbij en ik vond het allemaal niet zo indrukwekkend.” Agema noemt de karakters van beide ministers ‘stevig’. “Ik had liever andere krantenkoppen gehad”, zei minister Hermans van Klimaat (VVD). “We zijn met zo veel andere dingen bezig, zoals het zorgakkoord en het energienet.”
Spreidingswet afschaffen
De inzet van Faber is om zo snel mogelijk de spreidingswet af te schaffen, zoals de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB heeft afgesproken. De spreidingswet bepaalt dat gemeenten verplicht een aantal asielzoekers moeten opvangen om ze zo beter over het land te verdelen. Als de spreidingswet wordt afgeschaft, is de verwachting dat er tijdelijk meer asielzoekers in de bestaande azc’s opgevangen moeten worden totdat de instroom van asielzoekers flink afneemt.
Groot probleem van Faber is dat in de azc’s nog veel statushouders verblijven die eigenlijk in een gewone woning in een gemeente terecht moeten. Maar die woningen zijn er onvoldoende. Deze huisvesting is een taak van Keijzer. Faber wil dat statushouders sneller onderdak vinden bij gemeenten op zogenoemde doorstroomlocaties, in afwachting van een ‘echte’ woning.
Keijzer wil wel meewerken aan woonruimte voor statushouders, maar dan moeten ook Nederlandse woningzoekenden daar kunnen wonen. Ze spreekt daarom liever van opstartwoningen en doorbraaklocaties. Veel gemeenten vinden dat ook aantrekkelijker. Verder wil zij dat de voorrang voor statushouders bij gemeenten voor sociale huurwoningen zo snel mogelijk wordt afgeschaft. Zij vindt het oneerlijk dat woningzoekende Nederlanders langer moeten wachten.
“Jonge volwassenen uit Syrië kunnen net als Nederlandse jongeren oplossingen vinden voor hun huisvesting. Zoals woningen delen, met familie samenwonen of werkgevers die huisvesting regelen”, zegt zij. Maar het gevolg op korte termijn is dat statushouders langer in azc’s zitten, een probleem voor Faber.
Van de agenda gehaald
Al met al heeft het belangenconflict tussen de twee ministers ervoor gezorgd dat er nog weinig schot in de zaak zit. Premier Schoof heeft besloten het onderwerp nog niet op de agenda van de ministerraad te zetten omdat er nog te veel onuitgesproken haken en ogen aan zitten.
Agema toont begrip voor dit besluit van premier Schoof. “Dick heeft het onderwerp van de agenda gehaald omdat ze er samen uit moeten komen.” Agema vindt niet dat haar Faber hierdoor wordt tegengewerkt. “Marjolein wil heel snel gaan. Ze is gewoon bezig om snel haar plannen door te voeren.”
Faber is wel verbolgen over de agenda-ingreep van Schoof. “Ik heb weken geleden mijn stukken aangeleverd en het is nog steeds niet geagendeerd. En ik snap dat eigenlijk niet. Elke vertraging is een gemiste kans.”
De ministerraad is op dit moment bezig en loopt tot ergens in de middag.