De Franse politica Marine Le Pen krijgt vandaag te horen hoe haar politieke toekomst eruitziet. Ze wordt verdacht van verduistering van overheidsgeld en de Franse rechter doet vandaag uitspraak in die zaak.
Justitie heeft geëist dat Le Pen de cel in gaat. Maar de gevoeligheid ligt ook bij een ander punt: de aanklager eiste ook dat Le Pen zich de komende vijf jaar niet verkiesbaar mag stellen. Als de rechter die eis volgt zou Le Pens politieke carrière wel eens voorbij kunnen zijn.
Ze wil namelijk meedoen aan de presidentsverkiezingen in 2027. Maar als ze zich niet verkiesbaar mag stellen kan ze ook niet meedoen aan die verkiezingen. Ze mag wel gewoon in het parlement blijven zitten, omdat ze daarvoor al eerder is verkozen.
Bijval
Le Pen noemde de strafeis van het Franse OM buitenproportioneel. “De Fransen zouden daardoor niet kunnen stemmen op degenen op wie ze willen stemmen.” Haar rechts-radicale partij Rassemblement National ziet de strafeis als een aanslag op de democratie. Marine Le Pen is één van de populairste politici in het land en haar partij heeft de meeste zetels in het Franse parlement.
Le Pen krijgt ook bijval van anderen. Critici vinden dat een rechter niet op de stoel van de kiezer moet gaan zitten. “Het zou choquerend zijn als Marine Le Pen zich niet verkiesbaar kan stellen”, zei Gérald Darmanin november vorig jaar, toen hij nog geen minister van Justitie was. “De strijd met Le Pen voer je in de stemlokalen en nergens anders.”
Ook de huidige premier, François Bayrou, sprak zich uit. “Het zou heel gek zijn als deze straf wordt opgelegd en uitgevoerd.”
Volgens de Franse wet wordt een vonnis van de rechter normaal gesproken opgeschort als de veroordeelde beroep aantekent tegen dat vonnis. Als Le Pen vandaag wordt veroordeeld zou ze in dat geval in beroep kunnen gaan en zou de uitvoering van haar straf worden opgeschort. En omdat beroepszaken in Frankrijk soms jaren op zich kunnen laten wachten, zou Le Pen gewoon mee kunnen doen aan de verkiezingen in 2027.
Maar de rechter mag in sommige gevallen bijvoorbeeld als het gaat om niet-verkiesbaar zijn ook beslissen om die straf, of een deel van de straf, per direct op te leggen. Dat betekent dat het vonnis tegen Le Pen meteen wordt uitgevoerd, óók als ze beroep aantekent. Het Franse OM heeft geëist dat ze zich per meteen vijf jaar lang niet verkiesbaar mag stellen, dus van 2025 tot 2030. De rechter kan die strafeis vandaag in haar vonnis volgen of naast zich neer leggen.
Ontvreemden Europees geld
De rechtszaak tegen Le Pen en meer dan twintig andere verdachten gaat over het ontvreemden van Europees geld. De Europese Unie geeft politieke partijen financiële bijdragen om assistenten van te betalen in het Europees parlement. De Franse justitie verdenkt Le Pen ervan die assistenten niet voor het Europees parlement te hebben laten werken maar voor haar eigen partij in Frankrijk.
Het geld uit Brussel werd dus oneigenlijk gebruikt, aldus justitie. Dat zou zijn gebeurd van 2004 tot en met 2016 en het gaat volgens justitie om zo’n 4,5 miljoen euro die is verduisterd.
De maximale straf die ze daarvoor kan krijgen is 10 jaar cel, een boete van 1 miljoen euro en dus ook het verbod om zich verkiesbaar te stellen.
Sommigen verwachten dat Le Pen mogelijk haar ’tweede man’, Jordan Bardella wil laten meedoen aan de komende presidentsverkiezingen als ze zelf niet mee mag doen. Bardella zou dan vervolgens Marine Le Pen als premier of minister kunnen aanstellen die functies zijn namelijk geen gekozen functies. Maar grondwetspecialisten zijn het er niet over eens of zo’n benoeming, na een veroordeling tot ‘niet verkiesbaar zijn’, is toegestaan.