In reactie op de internationale handelsoorlog daalden vandaag opnieuw wereldwijd de beurzen. Die in Azië verloren zo’n 10 procent en ook de Europese en Amerikaanse beurzen doen het slecht. Vijf vragen over de beursdaling en de gevolgen.
1. Wat is er aan de hand?
Sinds de Amerikaanse president Trump afgelopen donderdag een enorme lading importheffingen aankondigde voor bijna de hele wereld, dalen de beurskoersen flink. Dit is een weerspiegeling van de onzekerheid bij beleggers over de economie.
Dat de koersen vandaag zo hard dalen, komt doordat het nu echt tot beleggers doordringt dat Trump niet van plan is de importheffingen terug te draaien. Ook vannacht nog zei Trump dat dit “de enige manier” is om het handelstekort van Amerika op te lossen.
2. Hoe bijzonder is deze daling?
Zo’n scherpe daling als vandaag komt niet vaak voor. En het is ook al de derde beursdag op rij dat de koersen dalen. “De laatste keer dat het zo hard ging, was tijdens covid”, vertelt Bert Colijn, econoom bij ING. “Het laat zien dat bij beleggers alle alarmbellen afgaan.”
De daling roept ook de financiële crisis van 2008 in herinnering. Toen zorgde het faillissement van Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers voor een enorme schok op de financiële markten.
Wat deze beursdaling nieuw maakt, vertelt Martijn Rozemuller, CEO bij beleggingsinstelling Van Eck, is dat de aanleiding niet een pandemie of bankencrisis is. “Maar het komt door een overheidsbesluit. En dat is bijzonder, omdat zo’n besluit in theorie met één pennenstreek van Trump is terug te draaien.”
In de loop der jaren is de beurs steeds meer een graadmeter geworden voor het sentiment in de samenleving, zegt Martine Hafkamp, directeur van vermogensbeheerder Fintessa. “Het is steeds belangrijker geworden in ons dagelijks leven, want meer mensen beleggen.” Vorig jaar had een kwart van de Nederlanders geld in aandelen zitten, onderzocht de AFM.
3. Wat betekent dit voor jou?
Beleggers zien door de daling hun vermogen in korte tijd minder waard worden, maar meestal beleggen mensen niet voor aankopen op de korte termijn.
“Je beleggingshorizon is langer dan twee weken of een jaar”, zegt Hafkamp. “Beleggen kun je beter doen met geld dat je over hebt. Het beste wat je kunt doen, is nu gewoon rustig blijven zitten. Angst is een slechte raadgever.”
Maar de meeste mensen beleggen zonder dat ze er actief mee bezig zijn: dat doen hun pensioenfondsen namelijk voor hen. De 150 fondsen beleggen voor ruim 10 miljoen Nederlanders. “In principe is het zo dat pensioengeld net zo hard geraakt wordt als ander geld in beleggingen. Dus die pensioenpotten gaan wel wat omlaag.”
Koepelorganisatie de Pensioenfederatie benadrukt dat fondsen zich richten op langetermijnbeleggingen en dat “heftige schommelingen niet direct bepalend zijn voor het pensioenresultaat”.
Wel is het zo dat pensioenfondsen dit jaar overstappen op het nieuwe pensioenstelsel. Hiervoor is het kapitaal dat ze op dat moment hebben belangrijk voor de verdeling van de collectieve pensioenpot. De beursdaling komt dus op een slecht moment.
Als de handelsoorlog de komende maanden blijft woeden, dan gaat iedereen er last van hebben, zegt Rozemuller. “Dingen zullen simpelweg duurder worden. En mensen worden ook wat voorzichtiger op het moment dat beurzen zakken en waarde verdampt. Dan wordt er minder uitgegeven.”
4. Wat betekent het voor beursgenoteerde bedrijven?
Deze bedrijven worden vandaag minder waard. “De kans is groot dat bedrijven even wachten met investeringen doen, omdat ze niet weten hoe dit op de lange termijn gaat uitpakken”, vertelt Colijn. “Als dat te lang aanhoudt, kan het negatieve gevolgen hebben voor de economische groei.”
Ook kan het zo zijn dat sommige bedrijven wat zullen moeten inleveren op de winst, aldus Hafkamp.
Opmerkelijk is dat de koersen van álle bedrijven rood zijn, zegt ook Rozemuller. Normaal gesproken worden vooral risicovolle aandelen verkocht, maar de afgelopen beursdagen is de onzekerheid over de hele breedte zichtbaar. “Dat is op zich logisch, want gewone bedrijven merken net zo veel van een heffing als een bedrijf in de speculatieve sector.”
5. Hoelang blijven de beurzen dalen?
Er is momenteel vooral veel onzekerheid, benadrukken deskundigen. Over Trumps wispelturige beleid en over de reacties van andere landen op de importheffingen. Zo kwamen Europese handelsministers vandaag bij elkaar voor een strategiebespreking. “Als de EU terugslaat, ontstaat er weer nieuwe onzekerheid”, zegt Rozemuller.
Als Trump opeens toch een deal wil sluiten, dan kan de beurs zich zomaar snel herstellen, denkt Rozemuller. “Maar als de heffingen blijven, dan kan het nog heel lang duren. Ik vermoed dat de beurs zich op een wat lager niveau zal stabiliseren en dan gaan we uiteindelijk ook weer door. Business as usual.”