“Nu ziet het er kaal uit. Maar de afgelopen zomers stonden hier zeker tienduizend planten.” Ondernemer Mattia Cusani kijkt uit over de beboste heuvels van San Giovanni in Fiore, een dorp in het binnenland van Calabrië. Cusani’s geboorteregio loopt al decennialang leeg: gebrek aan economische groei, weinig kansen voor jongeren. En toch is het hem gelukt om hier een succesvol bedrijf op te zetten.
In een loods verderop bewerken 22 werknemers met een schaar de oogst van vorig jaar: hennepbloemen van hoge kwaliteit. “De lucht hier is extreem schoon, door de temperatuurverschillen tussen dag en nacht blijven de essentiële oliën goed bewaard,” vertelt Cusani. “Dit is een perfecte regio om hennep te telen.”
Maar begin april werd alles wat Cusani opbouwde in één klap illegaal. In een nieuwe wet stelt het Italiaanse parlement hennep gelijk aan cannabis, waarvan de kweek verboden is. Zo’n achthonderd bedrijven, goed voor meer dan tienduizend werknemers, moeten daardoor de boeken sluiten.
Economisch succes
Hennepbloemen bevatten minder dan 0,5 procent THC, de stof in cannabis waar je high van wordt. Ze worden gebruikt in cosmetica, farmaceutische producten, of, in landen waar dat mag, om te roken. “Een soort alcoholvrij bier, maar dan voor wiet”, beschrijft ondernemer Cusani.
Sinds het product in 2016 gelegaliseerd werd, is de hennepsector in Italië razendsnel gegroeid: de jaaromzet in 2024 bedroeg meer dan een half miljard euro. Bovengemiddeld veel werknemers in de sector zijn jongeren, niet zelden in economisch kwetsbare gebieden.
De glooiende velden in Calabrië bijvoorbeeld waren voor moderne, grootschalige landbouw ongeschikt geworden, vertelt Cusani. Hennepplanten, die zo kostbaar zijn dat ze sowieso met de hand bewerkt moeten worden, vormen wel een ideale begroeiing.
“Deze regering zegt dat ze jongeren kansen wil geven, afgelegen gebieden wil herbevolken, duurzame modellen wil vinden voor landbouw. Dat is exact wat wij doen, en toch verbieden ze ons.”
‘Grijs gebied’
Met het hennepverbod wil de rechts-conservatieve meerderheid onder leiding van Giorgia Meloni naar eigen zeggen een grijs gebied in de wetgeving wegwerken.
“Absoluut nodig”, noemde parlementslid Augusta Montaruli van Meloni’s partij het voorstel in een interview met persbureau Reuters. “Als iemand hoopt te profiteren van juridische onduidelijkheid, dan kan dat niet met ons.” Op een verzoek van de NOS om die uitspraak te specificeren, wilde Montaruli niet ingaan.
Ook vicepremier Matteo Salvini van coalitiegenoot Lega voerde jarenlang een strijd tegen de ‘cannabis light’ en de vele winkels in Italië die het verkopen. “Drugs zijn de dood”, schreeuwde de politicus toen hij afgelopen zomer met een activist in botsing kwam tijdens een persconferentie.
Aan een nieuwe veiligheidswet voegden rechtse politici een amendement toe dat hennep de facto gelijkstelt aan cannabis. De plant mag nog wel geteeld worden voor de vezels en de bladeren, maar de bloemen mogen niet meer verkocht worden. “Economisch onhoudbaar”, noemt de Calabrese ondernemer Mattia Cusani dat.
Geen kerstomaatje
“Hennep is ongeveer net zo gevaarlijk als een kerstomaatje. Een puur product, made in Italy”, zegt Cusani. “Als ons product ‘kerstomaatje’ zou heten, zou de regering vechten voor ons.”
Met een juridische spoedprocedure hoopt de vereniging van henneptelers de wet nog terug te kunnen draaien. Ook is Cusani, voorzitter van de vereniging, van plan om op Europees niveau te procederen. “Daar zullen rechters ons gelijk geven, want volgens de Europese regels is het kweken van industriële hennep toegestaan.”
Bad for business
De jonge ondernemer is hoopvol dat de Italiaanse anti-hennepwet na een juridisch traject zal sneuvelen. Hoogst onzeker is hoelang dat zal duren. En die onzekerheid is bad for business, merkt hij al maanden: “Investeerders gaan naar landen waar het veiliger is en klanten durven geen bestellingen meer te plaatsen.”
Jarenlang procederen zal tijd en energie kosten die kwekers liever in hun product hadden gestoken, vreest Cusani. Dat zijn werknemers de komende maanden opnieuw de Calabrese heuvels vol kunnen planten met hennep, is zeer onwaarschijnlijk.