Na een week van ruzie met de Chinezen heeft Donald Trump zijn pijlen gericht op Taiwan. De Amerikaanse afhankelijkheid van de Taiwanese chipindustrie is de Amerikaanse president al jaren een doorn in het oog. Hij wil de “gestolen” chipindustrie terughalen naar de Verenigde Staten, met grote spanningen in het Taiwanese parlement tot gevolg.
Want voor Taiwan staat er veel meer op het spel dan alleen economische belangen. De chipindustrie is niet alleen de ruggengraat van de Taiwanese economie, maar fungeert ook als een cruciale buffer tegen Chinese agressie.
Trump kondigde afgelopen weekend aan dat de importheffingen niet voor chips golden. De opluchting voor chipmakers wereldwijd was maar van korte duur: een paar uur na de uitspraak van Trump verklaarde hij binnenkort met speciale chip-maatregelen te komen.
Taiwans chipindustrie
De chipindustrie is goed voor zo’n 14 procent van het bruto binnenlands product van Taiwan en bedraagt een geschatte 40 procent van de totale exportwaarde van het eiland. Dit heeft Taiwan grotendeels te danken aan zijn op een na grootste bedrijf, Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC). Deze geavanceerde chipproducent maakt zo’n 60 procent van de op maat gemaakte chips ter wereld en is hofleverancier van Amerika’s grootste techbedrijven als Apple, Nvidia en Intel.
Vorige week dreigde Trump een heffing van 100 procent in te voeren tegen TSMC als ze niet meer zouden investeren in de Amerikaanse chipindustrie. En dat terwijl het bedrijf het afgelopen jaar al flinke toezeggingen heeft gedaan.
Vorig jaar stemde TSMC ermee in om zijn geplande investering uit te breiden naar 65 miljard dollar. Vorige maand kondigde TSMC aan nog eens 100 miljard dollar te investeren in de Amerikaanse chipindustrie. In de aankomende jaren moeten er vijf extra fabrieken gebouwd worden die 40.000 banen in de chipindustrie opleveren.
Met de geplande TSMC-fabrieken in de VS wordt het in de toekomst mogelijk om geavanceerde chips te kopen die volledig op Amerikaans grondgebied zijn gemaakt. Via deze productieverplaatsing vermindert de VS de eigen economische afhankelijkheid van Taiwan. TSMC bouwt niet alleen in de VS, ook in Japan en Taiwan is het bedrijf de capaciteit aan het uitbouwen.
Taiwans chipschild
Niet alleen de VS is afhankelijk van Taiwanese chips: ook Europa en China hebben grote belangen in de Taiwanese chipindustrie. Zo is ASML de grootste leverancier van TSMC en China de grootste afnemer van TSMC’s chips. In 2023 kocht China meer dan de helft van alle chips die TSMC dat jaar maakte, tot ongenoegen van de VS.
Maar de Chinese afhankelijkheid van Taiwanese chips dient ook als afschrikmiddel tegen een mogelijke Chinese invasie. China, dat Taiwan als een afvallige provincie ziet, heeft herhaaldelijk gezegd Taiwan, als het niet vreedzaam kan, met militair geweld in te nemen. Maar een ontwrichting van de activiteiten van TSMC door een invasie van China zal grote gevolgen hebben voor de Chinese economie.
Spanning in Taiwanees parlement
Het besluit van TSMC om grote investeringen te doen in Amerika leidt ook tot kritiek in het Taiwanese parlement, ziet ook postdoctoraal onderzoeker bij de Universiteit Gent, Sense Hofstede. Taiwanese oppositiepartijen vallen de investeringen van TSMC in Amerika geregeld aan. “Ze beschuldigen de Taiwanese president ervan toe te geven aan Amerikaanse chantage en wijzen op het risico dat kennis weglekt”, legt Hofstede uit.
De Taiwanese minister van Economische Zaken stelt dat Taiwan exportbeperkingen heeft op de meest geavanceerde technologie. Hoewel de Amerikaanse fabrieken van TSMC wel de geavanceerde chips moeten gaan produceren, blijft de meest geavanceerde productie in Taiwan zelf, zegt Hofstede.
Ondertussen probeert de Taiwanese president Lai de angel uit de recente Taiwanees-Amerikaanse spanningen te halen. In reactie op de dreigingen van Trump om de industrie met 100 procent te belasten, sprak Lai de wens uit om een “win-winscenario te creëren, niet alleen om voordeel voor de VS te garanderen, maar ook om ervoor te zorgen dat de Taiwanese industrieën ruimte hebben om te groeien”.
Vandaag herhaalde Lai in een bericht op het socialmediaplatform X “de banden met de VS te willen aanhalen door investeringen te stimuleren en handelsrelaties in evenwicht te brengen”.