De onderhandelingen over de voorjaarsnota zijn nog in volle gang, maar beetje bij beetje wordt duidelijk wat er op tafel ligt is en waar de knelpunten zitten. Al dagen wordt er onderhandeld op het ministerie van Financiën, vooral door minister Heinen en de vier coalitiepartijen. Zo nu en dan schuift premier Schoof aan.
Het kabinet zou een oplossing hebben gevonden voor het btw-probleem. Het gaat daarbij om de btw-verhoging op theaters, musea, boeken en sport die in november voorlopig van tafel ging door toedoen van de oppositie. Het gat van 1,2 miljard euro in de begroting dat daardoor ontstond, zou nu worden opgevuld door de inkomstenbelasting minder te verlagen dan gepland, zo valt te horen rond de onderhandelingen.
Gevangenissen en gemeenten
Staatssecretaris Coenradie van Justitie wil honderden miljoenen euro’s om het cellen- en personeelstekort in de gevangenissen aan te pakken. Maar dat geld is nog niet geregeld, klinkt het achter schermen.
Minister Heinen van Financiën, die over de begroting gaat, zou het verzoek van Coenradie hebben doorgeschoven naar de vier fractievoorzitters om er een besluit over te nemen. Het is nog de vraag wie van de vier partijen zich hiervoor hard wil maken.
Hetzelfde geldt voor extra geld voor gemeenten, die worden geconfronteerd met een gat op hun begroting en die zelf spreken van een “ravijnjaar” dat er aankomt. Ook over dat probleem zijn in de onderhandelingen over de voorjaarsnota (de tussentijdse bijstelling van de rijksbegroting) nog geen afspraken gemaakt.
Klimaatpot
Ondertussen ligt er nog een aantal dure wensen van de coalitiepartijen op de onderhandelingstafel. Zo wordt er gesproken over het verlagen van de energiebelasting. Alle coalitiepartijen (PVV, VVD, NSC en BBB) willen dat. Maar doe je dat door de belasting op gas te verlagen of juist die op stroom? Daar zijn zijn ze het nog niet over eens.
Ook liggen er nog wensen om miljarden extra te reserveren voor defensie (vooral de VVD wil dat) en om boeren perspectief te bieden in het stikstofdossier (BBB). De PVV wil iets doen aan de hoge huren en de prijs van de boodschappen. En NSC wil geld voor de hervorming van het WIA-stelsel, om de uitkeringen voor arbeidsongeschikten beter te regelen.
Bij elkaar gaat het om vele miljarden aan potentiele uitgaven, maar de partijen zijn het er nog niet over eens hoeveel er eigenlijk kan worden uitgegeven. Zo is er volgens ingewijden discussie over een klimaatpot van 8 miljard euro, die volgens een aantal partijen ook gebruikt zou kunnen worden voor iets anders dan klimaatbeleid.
Het gaat om de Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie, een regeling waarmee bedrijven en organisaties subsidie kunnen krijgen voor de vermindering van CO2-uitstoot.
Toekomstige generaties
Verder gaan er in de coalitie stemmen op om de staatsschuld laten oplopen en minder streng te begroten. Het loslaten van begrotingsregels kan miljarden euro’s ‘opleveren’. Maar in het regeerakkoord is afgesproken dat de partijen zich juist aan alle begrotingsregels houden. Met name de VVD wijst daar geregeld op.
VVD-minister Heinen benadrukte vanmiddag in zijn wekelijkse gesprek met RTL Z nog maar eens dat hij van het zuinige soort is en dat hij aan de toekomstige generaties denkt. “Ik probeer de portemonnee van mensen te beschermen, en te voorkomen dat we straks weer de lasten moeten verzwaren.”
Hoe het er verder voorstaat, daarover wilden de hoofdrolspelers vanmiddag niets kwijt. “We gaan niks zeggen”, zei NSC’er Van Vroonhoven. Vermeer van de BBB wilde kwijt dat hij nog steeds hoopt er vandaag uit te komen. PVV-leider Wilders zei op zijn beurt dat er wat hem betreft “nog een etmaal” was. VVD-leider Yesilgöz zei dat ze “optimistisch” is en dat het “vandaag of morgen” moet kunnen lukken.
Vanavond en mogelijk dus ook morgen wordt er verder onderhandeld. Het idee is dat de plannen donderdag in de ministerraad worden besproken. De ministerraad is een dag eerder dan normaal vanwege Goede Vrijdag.