Vrijwel alle scholen waren vandaag, Goede Vrijdag, dicht, maar bestuurders hadden toch een drukke dag: de onderwijswereld reageert onthutst op de aangekondigde bezuinigingen uit de voorjaarsnota.
De woede richt zich op het besluit om de Onderwijskansenregeling te schrappen. Die is bedoeld voor leerlingen die vanwege hun thuissituatie minder goed presteren. Hun ouders hebben bijvoorbeeld niet genoeg geld om schoolspullen te kopen. Denk ook aan ondersteuning voor leerlingen met ouders met een laag opleidingsniveau, of voor leerlingen met ouders die niet goed Nederlands spreken. Alles met het idee dat elke leerling een gelijke kans krijgt om zich te ontwikkelen.
Zo’n 900 scholen maken gebruik van de regeling, weet de VO-raad, de vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs. Het schrappen ervan zou de staatskas in 2027 90 miljoen euro moeten opleveren en een jaar later 177 miljoen euro.
De praktijk:
Wat betekent dat in de praktijk? Jeroen Bos, directeur van het Maris College in Den Haag, vertelt wat het zijn school met zo’n 3000 leerlingen en zes vestigingen kost: “Het gaat voor ons om 1,5 miljoen euro. Dat staat voor zo’n 15 voltijdbanen, en dat is dan een voorzichtige schatting. Daar krijgen we enorm last van.”
Hij benadrukt het belang van de regeling voor zijn leerlingen. “Het is een enorme aderlating voor kwetsbare leerlingen. We gebruiken het voor alles: van huiswerkklassen, extra bijlessen, tot laptops voor kinderen die dat vanuit huis niet kunnen betalen.”
‘Ongekend effect’
Iets verderop in de stad worstelt Bram van Welie, rector van het Haagse Edith Steincollege, met hetzelfde probleem: “Dit heeft een ongekend effect voor iedereen. Het zet kwetsbare leerlingen meteen weer op achterstand.”
En het zet de boekhouding van de school ook zwaar onder druk, legt Van Welie uit. “Dit is structureel geld, we hebben hier onze hele organisatie op ingericht. De overheid laat hier zien zeer onbetrouwbaar te zijn. En ik straks ook als werkgever, want dit zou betekenen dat ik mensen moet ontslaan.”
Geen overleg
Van overleg met de sector is geen sprake geweest, benadrukt Henk Hagoort, voorzitter van de VO-raad, de vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs. “Ik schrok enorm vandaag. Het is echt onbegrijpelijk en immoreel. Deze bezuiniging treft leerlingen die het het slechtst hebben, de armste leerlingen uit de meest kwetsbare wijken. Tegen dit zuur weegt geen enkel zoet op.”
Bij de Aob, de algemene onderwijsbond, komt stoom uit de telefoon. Voorzitter Thijs Roovers: “Het is voor ons een totale verrassing. Ik ben van de onderwijsvakbond, het zou gek zijn als ik voor bezuinigingen op onderwijs zou zijn. Maar wat je nu ziet: het is een soort omgedraaide Robin Hood: er wordt gestolen van de armen. Deze mensen hebben hier geen verstand van.”
‘Vertrouwen is weg’
Staatssecretaris Mariëlle Paul (VVD) begrijpt de woede uit de onderwijswereld, laat ze weten. “Ik ga heel snel met de diverse onderwijsorganisaties om tafel om te bekijken hoe we hiermee omgaan. Want het is belangrijk dat we samen keihard blijven werken aan goed onderwijs voor alle leerlingen.”
Dat stemt Roovers bepaald niet gerust. Hij sluit acties de komende tijd niet uit. “Ik las dat we in gesprek moeten gaan, maar waar gaan we het over hebben? Er staat al zwart-op-wit hoe het gaat gebeuren. Ik heb er weinig fiducie in. Het vertrouwen is helemaal weggeslagen.”