Tuinplanten waar insecten in het voorjaar graag op zitten, zoals lavendel, vlinderstruiken, struikmargrieten en klokjesbloemen, blijken in veel gevallen vol te zitten met pesticiden. Uit onderzoek van het BNNVARA-programma Kassa bleek dat er 27 soorten pesticiden in en op de voorjaarsbloeiers zaten.
Het onderzoek is voor het vijfde jaar uitgevoerd door PAN-NL, Pesticide Action Network Netherlands, dat als doel heeft het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen uit te bannen. Voor het eerst werden geen verboden bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Maar ook pesticiden die zijn toegestaan, zijn schadelijk voor insecten.
Kassa kocht de planten voor het onderzoek bij Welkoop, Intratuin en Praxis. De bestrijdingsmiddelen worden gebruikt tegen schimmels en andere ziekteverwekkers.
Dode bijen
Welkoop komt het slechtst uit de test. Op vier van de vijf planten uit die winkel, werden zo veel schadelijke stoffen per kilogram aangetroffen, dat er bij contact bijvoorbeeld duizenden luzernebehangersbijen mee kunnen worden gedood, zeggen de onderzoekers. Bijen en andere bestuivers zitten het vaakst op de bloemen.
De lavendel van Welkoop bevatte met tien gifstoffen de meeste pesticiden van alle geteste planten. De vlinderstruik van deze winkel bevatte het hoogste gehalte gifstoffen van alle zestien onderzochte planten.
De kleinste restanten van gifstoffen zaten in de onderzochte planten van Intratuin.
Pas voor de derde keer in vijf jaar was er een plant bij zonder pesticidesporen: de vlinderstruik van Praxis. Kanttekening daarbij is dat de plant weinig blad had en de stengels houtachtig waren, wat erop kan wijzen dat de plant is overgebleven van vorig jaar. Daardoor zijn de toen gebruikte pesticiden niet meer meetbaar.
Het streven van PAN-NL is een 70 procent gifvrije teelt in 2030. Welkoop zit daar volgens de organisatie het verst van af.
Opstapeling
Insecticiden kunnen meteen of na langere tijd dodelijk zijn voor insecten. Maar ook personeel in tuinderijen en tuincentra, bloemenwinkels en op de veiling kan er ziek van worden. Mensen die werken met planten die met pesticiden zijn behandeld, lopen het risico chronische aandoeningen te krijgen als parkinson, hartritmestoornissen of hormoongerelateerde ziekten.
Bij het beoordelen of een gewasbestrijdingsmiddel schadelijk is en op de markt kan worden toegelaten, wordt gekeken hoe snel insecten kunnen herstellen van het effect ervan. Maar onderzocht wordt niet wat het met de insecten doet als er een combinatie van middelen wordt gebruikt. Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) beoordeelt de pesticiden volgens de Europese wet- en regelgeving.
In een reactie op het onderzoek laat Intratuin aan Kassa weten dat het doel van de keten is dat de planten in 2030 voor 70 procent chemievrij zijn. Ook breidt het tuincentrum het biologische assortiment uit.
Welkoop en Praxis zeggen te werken aan verduurzaming in lijn met de ambitie van Tuinbranche Nederland. Deze organisatie zegt in een reactie blij te zijn dat er geen verboden pesticiden zijn gevonden, maar geeft toe dat er altijd ruimte is voor verbetering.