Google moet de internetbrowser Chrome afstoten van de rest van het bedrijf, vindt justitie in de Verenigde Staten. Die eis moet een einde maken aan het machtsmisbruik van Google. Vandaag begint de rechtszaak die moet uitwijzen of dat inderdaad een oplossing is.
De zaak is het vervolg op een uitspraak van de rechter van afgelopen augustus. Die oordeelde toen dat Google zijn machtspositie op de markt voor zoekmachines heeft misbruikt.
Google betaalde miljarden dollars om de standaard zoekmachine te zijn op iPhones en Android-smartphones. Dat deed het met contracten waarmee het volgens de rechter misbruik maakte van zijn machtspositie. Concurrenten hadden daardoor minder kansen.
Google of Bing
Zo is Google de standaardzoekmachine in de Safari-internetbrowser van Apple, die onder meer op iPhones staat. Om dat zo te houden, gaf Google aan Apple een deel van het geld dat het verdiende met zoekopdrachten via Safari.
Volgens de rechter plaatste dat concurrent Microsoft, dat met zijn zoekmachine Bing ook de standaardzoekmachine in Safari wilde worden, buiten de markt.
Apple koos uiteindelijk voor Google omdat die zoekmachine volgens het bedrijf veel beter was dan Bing. Toch vond de rechter het een voorbeeld dat laat zien hoe moeilijk het is om de strijd aan te gaan met Google. “Geen enkele bestaande zoekmachine op de markt kan daarmee concurreren”, oordeelde de rechter. “Laat staan dat een nieuwkomer dat zou kunnen.”
Zoekmachine op Android-smartphones
Google sloot ook contracten met makers van Android-telefoons. Daarmee liet het bedrijf zijn zoekmachine verplicht op die telefoons installeren.
Telefoonmakers hadden weinig ruimte om nee te zeggen tegen zo’n contract, omdat het de enige manier was om de appwinkel Play Store te installeren. Die is cruciaal voor het succes van de telefoon: zonder Play Store is een Android-smartphone niets meer dan een baksteen, zei bijvoorbeeld de directeur van Microsoft.
Maar met dat contract waren de telefoonmakers ook verplicht om de zoekmachine-app van Google en zijn internetbrowser Chrome te installeren. Bovendien moest er standaard een aparte Google-zoekbalk op het scherm van de Android-telefoons staan.
Dat gaf concurrenten zoals Samsung en Microsoft veel minder ruimte. Het contract verbood niet expliciet dat zij een extra zoekbalk op het scherm zouden plaatsen, maar in de praktijk werkte dat wel zo.
Toen Microsoft zelf een Android-telefoon op de markt bracht, moest het bedrijf verplicht de Google-zoekbalk installeren. Microsoft had er in theorie een zoekbalk met zijn eigen zoekmachine Bing bij kunnen zetten, maar besloot dat niet te doen, omdat een telefoon met twee zoekbalken volgens het bedrijf minder fijn is.
Ook op andere manieren waren de Android-contracten slecht voor de concurrentie, bleek in de rechtszaak. Zo besloot Samsung om op zijn telefoons wel de Samsung-browser te installeren, naast de verplichte Chrome-app. Maar Microsoft wist dat het zeer onwaarschijnlijk was dat Samsung ruimte zou maken voor een derde app: de Edge-browser van Microsoft.
Justitie zet in op Chrome afstoten
Ruim acht maanden na de baanbrekende uitspraak begint vandaag dus deel twee: wat moet er veranderen?
Justitie zet hoog in. Allereerst moeten de contracten waarmee Google zijn macht misbruikte ontbonden worden, vindt de aanklager. Daarmee krijgen concurrenten meer ruimte en dat is uiteindelijk beter voor de consument, zeggen ze.
Een eis die misschien meer impact heeft, is dat Google afscheid moet nemen van Chrome. De aanklager vindt dat Google niet mag blijven profiteren van de contracten waarmee Chrome verplicht op Android-smartphones kwam te staan.
Volgens justitie is Chrome zo belangrijk voor het zoeken met Google, dat het afstoten van de internetbrowser ervoor zorgt dat er een eerlijker speelveld ontstaat. Mochten de maatregelen niet dat effect hebben, dan stelt justitie zelfs voor dat de rechter kan beslissen dat Google zijn Android-tak moet afstoten.
Google zegt dat de eisen nadelig zijn voor consumenten, omdat Google nu eenmaal de beste zoekmachine heeft. Het afstaan van Chrome of mogelijk ook Android zou ook technisch “vernietigend” kunnen zijn, omdat de diensten zijn verbonden met de de rest van Google.
De komende weken zullen justitie en Google de rechtbank proberen te overtuigen van hun standpunten. De rechter beslist daarna, waarschijnlijk nog deze zomer.