De overheid en olie- en gasbedrijven hebben een akkoord getekend om meer gas te winnen uit de Noordzee. Het kabinet vindt dit noodzakelijk om niet volledig afhankelijk te worden van gas uit het buitenland. Sinds 2018 is Nederland netto-importeur van gas. Dat komt door de afbouw en latere stopzetting van de gaswinning uit het Groningenveld.
Tegelijkertijd loopt ook de gaswinning uit de zogenoemde ‘kleine velden’ terug. Twintig jaar geleden haalde Nederland nog 39 miljard kubieke meter gas uit deze kleine velden, grotendeels uit de Noordzee. Twee jaar geleden was dit nog maar 8,8 miljard kubieke meter. Zonder aanvullende maatregelen loop de gaswinning op de Noordzee snel terug.
Steeds meer aangeboorde gasvelden raken leeg en gasplatforms worden opgeruimd. Er was de afgelopen jaren weinig belangstelling bij olie- en gasbedrijven om naar nieuwe gasvelden te boren. Dat heeft te maken met grote financiële risico’s en langdurige vergunningprocedures. Het was voor bedrijven aantrekkelijker om in het Britse en Noorse deel van de Noordzee te boren.
Minder schadelijk
De afgelopen jaren is er veel gesproken over “van het gas af” gaan, in verband met het klimaat. Inmiddels is duidelijk dat Nederland nog tot 2045 gas nodig zal hebben. De overgang van gas naar elektriciteit verloopt trager dan verwacht. Een kleine 90 procent van de huizen wordt nog met gas verwarmd.
Nederland verbruikt jaarlijks zo’n dertig miljard kubieke meter gas. Ruim 60 procent wordt geïmporteerd. Veertien procent komt via pijpleidingen uit Noorwegen, 27 procent is vloeibaar gas (lng) uit de Verenigde Staten.
Nederland en Europa willen de afhankelijkheid van Rusland, het Midden-Oosten en de Verenigde Staten verkleinen. Bovendien is gaswinning uit de Noordzee minder schadelijk dan lng uit de VS, waarbij veel meer methaangas vrij komt.
Noordzee opgedeeld
Buiten het Groningenveld (500 miljard kubieke meter) is er in Nederland naar schatting nog 200 miljard kubieke meter ’technisch te winnen’. 150 miljard onder de Noordzee en 50 miljard uit kleine velden op land. Het grootste potentieel bevindt zich dus op zee, tegen boringen daar is ook minder verzet dan tegen gaswinning op land.
100 miljard kubieke meter op zee is relatief makkelijk aan te boren. Om te zorgen dat dit ook gaat gebeuren gaat de overheid de vergunningsprocedures versnellen. Verder wordt de Noordzee opgedeeld in acht delen, waarbinnen olie- en gasbedrijven intensiever gaan samenwerken om de kosten te drukken.
Risico beperkt
Minister Hermans van Klimaat en groene Groei, belangenorganisatie ElementNL en Energiebeheer Nederland (EBN) hebben daar afspraken over gemaakt in een contract dat vanmiddag is ondertekend op het strand van Scheveningen.
EBN neemt namens de overheid deel in alle olie- en gaswinningsprojecten in Nederland. Waar EBN tot nu toe voor 40 procent deelnam aan de gaswinning, kan dit met nieuwe wetgeving uitgebreid worden naar 85 procent.
Hiermee beperkt de overheid het risico van nieuwe boringen voor de gasbedrijven. Afgesproken is dat er jaarlijks niet meer gas gewonnen wordt dan de dertig miljard kuub die we in Nederland gebruiken.