Depremler nükleer testleri örtbas mı ediyor

Yeni bir araştırma, dünya genelindeki depremlerin gizli nükleer denemeleri örtbas etmek için kullanılabileceğini ortaya koydu. Patlamadan gelen sinyaller, 100 saniye içinde ve yaklaşık 250 kilometre uzaklıkta meydana gelen bir depremin sismik dalga formlarının içine gizlenebilir.

Bilim insanları tarafından Bulletin of the Seismological Society of America dergisinde yeni yayınlanan bir makalede, depremlerin gizli nükleer denemeleri örtbas etmek için kullanılabileceği uyarısı yapıldı. Analize göre, 1,7 tonluk gömülü bir patlamayı yüzde 97 başarı oranıyla tespit edebilen gelişmiş sinyal dedektörü teknolojisi, bazı koşullarda sadece yüzde 37 başarı oranına sahip oluyor.

Bunu sağlayabilmek için, patlamadan gelen sismik sinyaller, 100 saniye içinde ve yaklaşık 250 kilometre uzaklıkta meydana gelen bir depremin sismik dalga formlarının içine gizlenebilir.

MASKELEME RAPORUYLA ÇELİŞİYOR Bilim insanları, patlama ve depremin örtüşen dalga biçimlerinin “sahip olduğumuz en hassas dijital sinyal dedektörlerinin bile o patlamayı tespit etme yeteneğini engellediği” sonucuna vardı. Bu bulgular, deprem sinyallerinin patlama sinyallerini örtemeyeceğini öne süren 2012 tarihli “maskeleme” raporuyla çelişiyor. Patlamaların doğal sismik sinyaller tarafından maskelenmesi fikri, dünya çapında nükleer denemeleri izlemekle görevli bilim insanları için endişe kaynağı yaratıyor. TÜM NÜKLEER PATLAMALAR YASAK 1996 Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Anlaşması (CTBT) şartlarına göre, ister askeri ister barışçıl amaçlarla olsun, tüm nükleer patlamalar yasak. Araştırma metni, “herhangi bir tür sismik aktivitenin olduğu bölgelerdeki arka plan sismik aktivitesinin, bir test sahasındaki yeraltı patlamasından gelen sinyalleri tespit etme olasılığını önemli ölçüde azaltacağını” öne sürüyor.

KUZEY KORE NÜKLEER DENEYLER YAPIYOR Son 20 yılda altı nükleer denemenin gerçekleştirildiği Kuzey Kore gibi ülkelerde test sahalarının çevresinde gözlemlenen sismik aktiviteler dikkat çekiyor. İnceleme ayrıca deprem sürülerinden ve diğer tekrarlayan sismik olaylardan gelen doğal sinyallerin örtüşen dalga formları içinde nasıl gizlenebileceğini de vurguladı. Bu durumlarda, maskeleme etkisi potansiyel olarak tespit oranlarında yüzde 92’den yüzde 16’ya bir düşüşe yol açabilir.

Door Haluk