Een achterafzaaltje van een buurthuis in Blackpool zit ramvol, voor een bijeenkomst van de plaatselijke afdeling van Reform UK, de anti-immigratiepartij van Nigel Farage. Het zijn de laatste loodjes voor de lokale verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk op 1 mei. Het bier vloeit rijkelijk en de stemming is opperbest.
“Veel van jullie ken ik al, maar ik zie ook veel nieuwe gezichten”, zegt afdelingsvoorzitter Mark Butcher met trots. “Het geeft aan dat Reform UK in opmars is in elke wijk in Blackpool.”
Blackpool ligt in het graafschap Lancashire in het noordwesten van Engeland. Kiezers kunnen er een nieuwe ‘county council’ kiezen, in veel opzichten vergelijkbaar met een Nederlandse gemeenteraad. Kandidaat-raadslid James Crawford is optimistisch. “Als de opkomst hoog is, maken we een goede kans. Als je langs de deuren gaat, hoor je steevast dat iedereen op Reform UK gaat stemmen.”
Jan Schofield, ook een Reform UK-kandidaat, denkt zelfs dat ze een meerderheid in de raad kunnen pakken. Dat zou een stunt van jewelste zijn, want Labour en de Conservatieven maken in deze regio al decennia de dienst uit. “Het vertrouwen in de gevestigde partijen heeft een dieptepunt bereikt. Reform UK kan dat vertrouwen weer herstellen”, zegt ze met overtuiging.
Snelst groeiende partij
Vorig jaar kende Reform UK al een doorbraak bij de Lagerhuisverkiezingen, toen die 14 procent van de stemmen kreeg. Achter Labour en de Conservatieven werd het de derde partij. Na zeven mislukte pogingen lukte het partijleider Nigel Farage voor het eerst een zetel in het Britse parlement te bemachtigen.
De lokale afdeling in Blackpool is een goed voorbeeld van de opmars van de rechts-populistische partij. Nog geen jaar geleden werd de afdeling opgericht en in enkele maanden kreeg die meer dan 2000 leden.
Blackpool is daar niet uniek in. Reform UK is de snelst groeiende politieke partij van het Verenigd Koninkrijk met meer dan 225.000 leden, inmiddels zijn ze de Conservatieven gepasseerd in ledental. Alleen Labour heeft er meer.
Racistische kandidaten
Die onstuimige groei brengt ook risico’s met zich mee, zoals de aanloop naar de Lagerhuisverkiezingen vorig jaar al liet zien. De partij was gedwongen om meer dan honderd kandidaten terug te trekken toen bleek dat ze racistische en homofobe uitspraken hadden gedaan.
Farage beloofde om de controle van nieuwe kandidaten aan te scherpen. Hij stelde Jack Aaron aan om dat in goede banen te leiden. Ironisch genoeg kwam Aaron zelf in opspraak door uitspraken waarin hij zijn bewondering uitte voor Adolf Hitler en de Syrische dictator Assad.
De controverse en mini-schandalen lijken de Britse kiezers niet af te schrikken. In verschillende peilingen is de partij van Nigel Farage nu de grootste, op de voet gevolgd door Labour en de Conservatieven.
Apathie en teleurstelling
Lancashire is vruchtbare bodem voor Reform UK. Het graafschap stond eens bekend om zijn bloeiende textielindustrie en Blackpool gold decennialang als de favoriete badplaats van de Britse arbeidersklasse. Maar de textielfabrieken verdwenen en het toerisme stortte in. Delen van Lancashire behoren nu tot de meest achtergestelde gebieden van het land.
Politieke apathie en teleurstelling gaan bij de kiezers dan ook hand in hand. “Mijn vertrouwen in de politiek is tot een absoluut nulpunt gedaald”, zegt Mike Kelly, een gepensioneerd ondernemer. “Ik stemde altijd Labour, maar Labour is voor mij onherkenbaar geworden.”
Hij wijst op het verval van de buurten in Blackpool. “Op elke hoek van de straat zie je wel daklozen en bedelaars. In hele wijken zie je dichtgetimmerde ramen. Er staan hier vervallen huizen waar in 40, 50 jaar niets mee is gebeurd. Het is een absolute schande.”
Kelly hoeft dan ook niet lang na te denken op wie hij gaat stemmen. “Dat wordt zeker Reform UK. Nigel Farage zegt waar het op staat. Het is tijd voor revolutie.”
Immigratie
Ook al zijn het plaatselijke verkiezingen, het zijn landelijke thema’s die de campagne domineren, merkt kandidaat James Crawford. “We hoorden steeds hetzelfde thema bij de kiezers: immigratie en de illegale bootmigranten.”
Collega Jan Schofield beaamt dat. Als oud-verpleegster heeft ze de plaatselijke zorg het speerpunt van haar campagne gemaakt, maar ook zij merkt dat landelijke thema’s als immigratie de boventoon voeren. “We hadden veertien jaar Conservatieven aan de macht en die beloofden de migrantenbootjes tegen te houden. Ook de Labour-regering beloofde er een einde aan te maken, maar er gebeurt niets. Kiezers vertrouwen ze niet meer.”
Die onvrede helpt Reform UK, want een hard anti-immigratiebeleid is de belangrijkste pijler van de partij. “Schofield: “Wij hebben het momentum. De verkiezingen worden een grote test voor ons, maar ik ben ervan overtuigd dat dit een politieke aardbeving wordt.”