Seferberlik kapsamında Ukrayna’da savaşmaya gönderilen ancak birlikten kaçan Georgy, tutulduğu gizli gözaltı merkezinde yaşadıklarını anlattı.
Moskova’nın Lyubertsy banliyösünde yaşayan 44 yaşındaki üç çocuk babası Georgy, Ekim 2022’de, ciddi sağlık sorunlarına, savaşa ve şiddete karşı olmasına rağmen seferber edilerek Ukrayna’da savaşmaya gönderildi.
İki başarısız kaçma girişimi ve iki kalp krizi geçirdikten sonra nihayet Mayıs 2024’te firar etmeyi başardı. Şimdi ailesiyle birlikte Avrupa’da bulunan Georgy, siyasi sığınma talebinde bulunuyor.
The Moscow Times, Georgy’nin hikayesini anlattı. Çilesinin bir bölümü özellikle üzücü olarak öne çıkıyor: Sığınmacıların acımasız koşullarda tutulduğu gizli gözaltı tesislerinde geçirdiği zaman.
BİR ANDA SEFERBERLİĞE DAHİL EDİLDİ
Georgy, Eylül 2022’de “kayıtlarını netleştirmek” için askerlik şubesine çağrıldığında, bunun sadece rutin bir güncelleme olduğunu düşündü ancak bir seferberlik emri verildi. Hiçbir tıbbi muayene yapılmadı.
Moskova şehir yönetimi için büyük bir inşaat müteahhidi olan işvereni bile yardımcı olamadı. Başlangıçta kendisine savaş dışı bir rol verileceğine dair verilen sözlere rağmen, tüfekçi olarak sınıflandırıldı ve bir eğitim kampına gönderildi.
“TAVANDA BİLE KAN VARDI” Rusya’ya geri dönmeye çalıştığında, Georgy ve bir grup asker kaçağı, pusuya düşürüldü. Bir devriye helikopteri ateş açarak adamlardan ikisini öldürdü. Hayatta kalanlar yakalanıp askeri polise teslim edilmiş ve polis de onları tanık olduklarını unutmaları konusunda uyarmış. “Beni Zaitsevo’ya götürdüklerini sanıyordum, orası firarileri tutmasıyla ünlenmişti. Ama bunun yerine kendimizi Rozsypne’de bir bodrumda bulduk” diye hatırlıyor Georgy.
Ukrayna sınır karakoluna dönüştürülen Rozsypne, kaçmaya çalışan Rus askerlerini alıkoymak için kullanılan gayri resmi bir hapishaneydi. Orayı şöyle anlatıyor: “Şok ediciydi. Yerler kumluydu, duvarlar kanla kaplıydı ve tahta karyolalarda uyuyorduk. İki bölüm vardı: Biri ‘yeniden eğitim’ için, ben oradaydım. Diğeri de ‘istenmeyenler’ için. O bölümdeki kanı temizlemek zorundaydık. Her yerde, hatta tavanda bile kan vardı.”
GÜNDE İKİ KEZ YEMEK, İKİ KEZ TUVALET
Mahkumlar günde iki kez, hayatta kalmalarına ancak yetecek kadar besleniyor ve günde sadece iki kez tuvalete götürülüyordu. Cepheye dönmeyi reddedenler dövülüyor ve işkence görüyordu.
Georgy, “Elektrik şoku verdiler, karnımıza yumruk attılar, sadece canımızı yakacak kadar ama morluk bırakmayacak kadar. ‘İstenmeyenler’ doğrudan öldürülüyordu. Çığlıklarını duvarlardan duyabiliyorduk” diyor. Stres ve kötü muamele zarar verdi. Georgy kalp krizi geçirdi ancak kendisi de eski bir sığınmacı olan bir yerel doktorun yatak istirahati ve ilaç tedavisi önermesi sayesinde hayatta kaldı.
Sonunda, üstlerinin firar ettiği için “tövbe etmesi” yönündeki taleplerini kabul ettikten sonra, kötü şöhretli Storm Z takımının bir parçası olarak Rus işgali altındaki Svatove şehri yakınlarında savaşmaya gönderildi. Yakındaki bir patlama onu tekrar yaraladı; bacağını kırdı, beyin sarsıntısı geçirdi ve başka bir kalp krizini tetikledi.
İyileşmesi için geçici olarak eve gönderildi. Ancak askeri hastaneye gitmenin cepheye geri gönderilmek anlamına geleceğini bilen Georgy ortadan kayboldu ve yaklaşık bir yıl boyunca Tula bölgesinde neredeyse terk edilmiş bir köyde saklandı.
Ancak Aralık 2024’te Moskova’daki ailesini ziyaret etmek için nadiren yaptığı bir yolculuk sırasında üç sivil polis tarafından pusuya düşürüldü. Birkaç saat içinde askeri bir araçla Rusya’nın Baltık eksklavı Kaliningrad’a götürüldü.
MAHKUMLARA İKİ SEÇENEK SUÇULDU
Kaliningrad’da, İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman Nazi kışlası olduğu söylenen bir askeri gözaltı tesisinde tutuldu.
Bu tesis Georgy’nin daha önce karşılaştığı derme çatma gözaltı merkezlerinden daha düzenliydi. Mahkumlar sıkı gözetim altında barakalara kapatılıyor ve yemeklere kadar eşlik ediliyordu.
Georgy, “Tek fark ikinci katta olmamız ve günde iki yerine üç öğün yemek yememizdi” dedi. Ve artık işkence fiziksel değil psikolojikti” dedi. Mahkumlara iki seçenek sunuldu: Hapse girmek ya da savaşa geri dönmek. Güvenliklerini garanti altına alacağını düşünerek hapishaneyi seçenlerin çoğu yine de yeniden görevlendirildi. Georgy’ye cepheye geri gönderileceği söylendiğinde, bürokratik bir aksilik onu kurtardı: Bir savcı evrak işlerini zamanında tamamlayamamıştı.
Uzun süredir talep ettiği tıbbi değerlendirme nihayet onaylandı, ancak Mart 2024 başkanlık seçimlerinde Putin’e oy vermeyi ve oy pusulasının bir fotoğrafını göndermeyi kabul ettikten sonra.
Ancak savcının yardımcısı doktorlardan Georgy’nin yine de hizmete uygun olduğunu beyan etmelerini istedi. Bunu reddeden tek kişi onu hastaneye gönderen bir kardiyolog oldu. Ancak bu bile yardımcı olmadı.
“BANA KAÇIŞ NUMARALARI ÖĞRETTİLER”
Hapishane benzeri koşullara rağmen, mahkumlar rüşvet ödeyerek alkol ve uyuşturucu alabiliyorlardı. Georgy bunlara katılmadığı için “uslu” olarak etiketlendi ve “temiz hava” ile ödüllendirildi: alay komutanı için ücretsiz bir villa inşasına yardım etmesi emredildi.
Georgy, şunları söyledi: “Muhafız eskortu yoktu, sadece bir binbaşı bizi izliyordu. Mahkumlar arasındaki bazı eski hükümlüler bana kaçış numaraları öğretti ve sivil kıyafetler verdi. Bir hafta sonra çitlere tırmandım, havaalanına bir taksi çağırdım ve St Petersburg’a uçtum.”