De voetbalsters van PSV maken nog altijd kans op hun eerste landskampioenschap. Ze delen de koppositie met titelhouder FC Twente, maar moeten in de laatste twee speelronden een verschil van vijf doelpunten goedmaken. Te beginnen vandaag tegen Fortuna Sittard (14.00 uur).
Hoe is de opmars van PSV tot stand gekomen? In Eindhoven snakken ze naar het blinkende tin. Nadia Coolen, die van 2012 tot 2022 bij PSV speelde, kan het weten. In het afgebroken coronaseizoen 2019/2020 eindigde de club bovenaan, maar was er geen prijs. Dat steekt nog steeds. Coolen: “Voor mijn gevoel hebben we het dus nooit gehaald. Het is een grote smet.”
Dat PSV er vijf jaar later weer dichtbij is, is niet verrassend, stelt Mandy van den Berg, voormalig aanvoerster van Oranje én PSV. “Dit succes komt niet uit het niets.”
Van den Berg werd in 2020 naar de club gehaald. Net als Sari van Veenendaal, toenmalig aanvoerster van Oranje en in 2019 verkozen tot beste keepster van de wereld. En niet te vergeten Esmee Brugts, toen nog 16 jaar, inmiddels basisspeelster bij FC Barcelona en Oranje.
Van den Berg kwam mede vanwege de visie van Sandra Doreleijers, sinds 2018 manager vrouwenvoetbal bij PSV, naar Eindhoven. Doreleijers wil met de club meespelen om de prijzen. “Dat overtuigde me. Ik voelde een sterke verantwoordelijkheid om – samen met Sari – dat wat ik in het buitenland had gezien en bij Oranje, mee te brengen naar PSV.”
Een topclub was PSV nog lang niet. Van den Berg: “Er werd voor mijn gevoel veel te snel geroepen dat we bij de top van Europa zouden horen, dat was voor mij op dat moment niet realistisch.”
Hoezo niet juichen?
Wat haar direct opviel, was dat speelsters zich nog niet als winnaars gedroegen. “Er werd niet gejuicht als je scoorde”, blikt Van den Berg terug. “Dat vond ik zo gek. Voor mij betekent topsport dat je alles viert en dat het pijn doet wanneer het niet lukt. Ook op een training.”
Coolen herkent dat. “Misschien waren we toen nog wat oppervlakkig.”
Dat PSV nog een lange weg te gaan had, bleek in de Champions League in 2020. “Ineens stonden we tegen FC Barcelona. We maakten geen kans”, zegt Van den Berg.
“Topwedstrijden worden beslist op details. In eigen land presteerden we goed, maar van de Europese top waren we nog ver af, daarvoor was de basis nog onvoldoende op orde.”
Wat was er nodig?
In de drie seizoenen dat Van den Berg in Eindhoven speelde, wonnen PSV in 2021 de KNVB-beker – de enige grote prijs tot nu toe. In de eredivisie eindigde de club als tweede, derde en vierde (in die volgorde). Wat was er nog nodig?
“Er was een cao in 2020, maar nog geen 40-uren-contract. Dat lijkt mij toch een structurele eis om aan de top mee te kunnen doen”, aldus Van den Berg. Dat contract werd pas dit seizoen ingevoerd.
Ook was het puzzelen met de groepsdynamiek. “PSV koos bewust voor ervaren speelsters uit het buitenland, zoals Anika Rodriguez (Mexico), Kyah Simon (Australië), Ellie Jean (Verenigde Staten)”, zegt Van den Berg. “Maar na twee jaar bleek dat dat niet zo goed werkte als gedacht.”
“Veel speelsters kwamen uit andere landen met elk een andere voetbalcultuur, dat liep niet zo vloeiend.”
Waar Twente en Ajax speelsters van jongs af aan opleiden, juist om bij iedereen hetzelfde systeem erin te rammen, had PSV dat nog niet. In 2022 startte Doreleijers het ’talentenplan’, het zelf opleiden van talentvolle speelsters. Dat moet uitmonden in een volwaardige jeugdopleiding voor de vrouwen.
“Je kan wel vasthouden aan hetzelfde, maar dan krijg je ook hetzelfde resultaat”, zegt Van den Berg. “Veranderingen zijn goed voor PSV geweest, een uitgebreidere staf, een trainerswissel. Daar is ook na mijn laatste seizoen kritisch en goed over gesproken. Ik denk dat het nu vele malen beter is dan toen.”
Uit ‘eigen’ stal
In de huidige selectie zitten acht internationals, van wie vijf uit Nederland – inclusief het jonge toptalent Veerle Buurman. Er is eindelijk doorstroom: vier speelsters komen uit Jong PSV, drie spelen bij Jong PSV maar trainen regelmatig mee.
De licentie-eisen van de KNVB helpen daarbij. Die schrijven voor dat een vrouweneredivisieclub ten minste een beloftenteam en een jeugdteam voor vrouwen moet hebben.
Wat Van den Berg maar willen zeggen: meespelen om de prijzen kan niet meteen. Daar zijn tijd, geld en logische keuzes voor nodig. “De situatie waar PSV vrouwen nu inzit, hadden ze bij FC Barcelona jaren geleden. Daar plukt de Spaanse club nu de vruchten van.”
De Champions League winnen zoals Barcelona, zo ver is het in Eindhoven nog lang niet. “Maar”, denkt Van den Berg. “Als PSV dit doorzet zijn ze over een aantal jaar niet meer weg te denken uit de top van Nederland en Europa.”