Avrupa’da patlayan kargo paketleri, sıradan kaçakçılık gibi görünen bir operasyonun Rus istihbaratına dayanan karanlık bağlantılarını ortaya çıkardı.
Geçtiğimiz kasım ayında Bosna sınırında yakalanan Alexander Bezrukavyi adlı Rus ajan, Avrupa’da patlayıcı paketlerle gerçekleştirilen sabotaj eylemlerinin kilit ismi olarak Polonya’ya iade edildi.
GRU ( Rusya Silahlı Kuvvetler Genelkurmayına bağlı askeri istihbarat teşkilat) adına çalıştığı iddia edilen Bezrukavyi’nin, ABD ve Kanada’ya gönderilmek üzere patlayıcı yüklü kargo planlarını organize ettiği belirtiliyor. Avrupa güvenlik birimleri tarafından aylarca izlenen Bezrukavyi, Hırvatistan’dan Bosna’ya kaçak yollarla geçmiş, ardından Bosanska Krupa’da bir pansiyonda yakalanmıştı. Tutuklanması, Polonya liderliğindeki ve ABD’nin de desteklediği çok uluslu bir operasyonun parçasıydı. Polonyalı yetkililer, planlanan sabotajların bir uçak kazasına yol açabilecek kadar tehlikeli olduğunu belirtti. Biden yönetiminin doğrudan Kremlin’le temasa geçerek saldırı planlarının durdurulmasını talep ettiği de ortaya çıktı. 13 Şubat’ta Polonya’ya iade edilen Bezrukavyi, zincirlerle uçaktan indirildiği görüntülerle gündeme geldi. Polonya Başbakanı Donald Tusk, Rus ajanın müttefiklere yönelik sabotajları koordine ettiğini ifade etti. Bezrukavyi’nin ve grubunun bazı üyeleri, bilerek değil, kandırılarak bu plana dahil edildiklerini iddia ediyor. Bu olay, Rusya’nın Avrupa’daki istihbarat faaliyetlerinde nasıl vekil aktörlerle çalıştığını ve operasyonların Moskova’dan nasıl yönetildiğini tekrar gündeme taşıdı. RUSYA’DAN BAŞLAYAN SUÇ ZİNCİRİ Alexander Bezrukavyi, Ukrayna sınırına yakın bir Rus şehri olan Rostov-on-Don’da büyüdü. Mahkeme kayıtlarına göre suç dolu bir geçmişe sahipti: hırsızlık, silah kaçakçılığı, uyuşturucu suçları… Fakat Rusya’daki bu sabıkalı geçmiş, onun Avrupa’da çok daha karmaşık ve tehlikeli bir yapının parçası olmasına engel olmadı. KAÇAKÇILIKTAN AVRUPYA SIZMA Bezrukavyi, Donetsk’te kaçakçılıkla ciddi paralar kazandıktan sonra 2019’da organize suç şebekesine katılmakla suçlandı. Ardından Ukrayna’ya kaçtı, savaşın kaosu sırasında Kharkiv’e yerleşti. 2024 Şubat’ında Moldova’ya, oradan da Hırvatistan üzerinden Schengen bölgesine geçerek sahte bir evlilik yoluyla İspanya’da oturum aldı. ŞEBEKENİN GENİŞLEMESİ İspanya’dan sonra Varşova’ya taşındı ve Ukraynalı sabıkalılarla bir araya geldi. Telegram’da iş ararken, “VWarrior” adlı anonim bir hesapla karşılaştılar. Bu hesap, seks oyuncakları ve kozmetiklerin arasına gizlenmiş paketleri belirli adreslere teslim etmelerini istiyordu. Ödemeler kripto para ile yapılıyor, talimatlar gizli Telegram kanallarından geliyordu. PATLAYAN PAKETLER VE ALARM Litvanya’dan gönderilen ve Birmingham, Leipzig ve Varşova’da patlayan üç paket, Avrupa’yı sarstı. Cihazlar, nitrometan gibi yanıcı kimyasallar içeriyordu. Bir paket ise patlamadı ve inceleme sonrası korkunç gerçek ortaya çıktı: Bu, rastgele bir gönderi değil, özenle hazırlanmış bir yangın çıkarıcı düzendi.
KURYELİK Mİ? CASUSLUK MU? Grubun sadece kolay para kazanmak isteyen sabıkalılar mı, yoksa bilinçli olarak GRU adına çalışan ajanlar mı olduğu sorusu gündeme geldi. Kaynaklara göre bazı üyeler ne taşıdıklarını tam olarak bilmiyordu; ancak Bezrukavyi’nin rolü daha derindi. Onun doğrudan yönlendirme aldığı ve operasyonları yönettiği düşünülüyor.
AMERİKA’YA SIZMA GİRİŞİMİ Bezrukavyi’nin 1 Ağustos’ta DHL ile Washington ve Ottawa’ya spor kıyafeti göndermeleri, alarmı yükseltti. Paketlerde patlayıcı bulunmasa da, bunların kargo güzergahlarını test etmek için kullanıldığı düşünülüyor. ABD’li yetkililer Rus istihbaratının hedefinin, yolcu uçaklarıyla taşınan kargo sistemini sabote etmek olabileceğinden endişe etti.
5 Ağustos’ta Varşova’da başlayan operasyonla şebeke üyeleri tutuklandı. Bezrukavyi ise kaçmayı başardı, ancak Bosna’da izine ulaşıldı. Hem Polonya hem de Rusya iadesini talep etti. Moskova’nın onu geri istemesi, onun yalnızca bir “serbest suçlu” değil, Kremlin için stratejik bir figür olduğunu yönündeki iddiaları güçlendirdi.
Yetkililere göre Rusya, yaptırımlar ve kısıtlamalar nedeniyle klasik ajanlarını sahaya süremiyor. Yerine, suç geçmişi olan “serbest çalışan” kuryelerden oluşan gölge bir ağ kuruyor. VWarrior gibi hesaplar üzerinden emir veriliyor, görevler kripto para ile finanse ediliyor.