Washington ve Riyad arasında imzalanan yaklaşık 142 milyar dolarlık savunma ve silah anlaşması, hem ABD hem dünya basınında geniş yer buldu.
ABD Başkanı Donald Trump, dün başladığı Ortadoğu turunun ilk ayağı olan Suudi Arabistan ile yaklaşık 142 milyar dolarlık “tarihteki en büyük” savunma anlaşmasını imzaladı. Söz konusu anlaşma kapsamında, Suudi Arabistan’a Amerikan savunma şirketlerinden son teknoloji savaş ekipmanları ve hizmetlerinin sağlanacağı bilgisi verildi. Trump, Ortadoğu turu kapsamında kendisine lüks bir jumbo jet armağan etmek isteyen Katar’a gitmeye hazırlanırken Washington ve Riyad arasındaki savunma anlaşması hem ABD hem dünya basınında geniş yer buldu. TRUMP, DİPLOMATİK TEMASLARINI KİŞİSEL ÇIKARLARI İÇİN Mİ KULLANIYOR? Katar merkezli El Cezire kanalı, dün imzalanan anlaşmanın iki ülke arasındaki ekonomik ve askeri bağların derinleştiğine işaret ettiği yorumunda bulundu. El Cezire’ye göre, Trump’ın ziyareti aynı zamanda diplomatik temaslarını kişisel çıkarları için kullandığı eleştirilerini de bir kez daha gündeme getirdi. Katar’ın 400 milyon dolar değerinde bir uçağı ABD Savunma Bakanlığı’na (Pentagon) verme teklifinin halihazırda etik ve anayasaya uygunluk tartışmalarını beraberinde getirdiğine dikkat çekilen haberde, Trump’ın 2017 yılında başlayan ilk başkanlık döneminde ilk büyük yurtdışı gezisi kapsamında da Suudi Arabistan’a gittiği hatırlatıldı. Bu ziyarette de milyarlarca dolar değerinde bir silah anlaşması imzalanmıştı. Suudi Arabistanlı gazeteci Cemal Kaşıkçı’nin İstanbul’da öldürülmesinin iki ülke ilişkilerini “kısa bir süreliğine bitirme tehdidini beraberinde getirdiği” anımsatılan habere göre, ABD’li şirketler de yapılan anlaşmayla birlikte gelen “talih kuşundan” faydalanabilir. Haberde, Trump’ın ilk dönemi de dahil olmak üzere ABD hükümetlerinin güvenlik ve silah satışı alanında işbirliği öngören anlaşmaları Suudi Arabistan’ı İsrail ile normalleşmeye itmek için kullandığına dikkat çekildi. “ODAK NOKTASI, YATIRIMLARI ARTIRMAK” İngiltere merkezli BBC de Trump’ın Suudi Arabistan ziyaretine ilişkin haberinde, Trump’ın ABD’nin “Suudi Arabistan’dan daha güçlü bir ortağı” olmadığını söylediğini hatırlattı. Körfez ülkelerine yapılan ziyaretlerin temel odak noktasının yatırımları artırmak olduğuna dikkat çekilen haberde, “Trump, Amerikan ekonomisini desteklemek için ABD’ye yabancı yatırımcıları çekmeye çalışıyor; bu, ikinci döneminin (şu ana kadarki) yaklaşık 4 aylık döneminin kilit bir odak noktası” ifadeleri kullanıldı.
BBC, Trump’ın Suudi Arabistan ziyaretinin Kaşıkçı’nın 2018 yılında öldürülmesinin ardından Suudi Arabistan’ın ABD nezdinde “dışlanmış bir devlet” ilan edilmesinden iki yıl sonra gerçekleştiğine işaret etti. “TRUMP, SATILIK MI?” Almanya’nın Der Spiegel haftalık politika dergisinde Juan Moreno tarafından yapılan bir podcast yayınında Trump’ın Ortadoğu gezisine ilişkin olarak “Trump satılık mı?” başlığı kullanıldı. Podcast yayınının tanıtımında Trump’ın ziyareti sırasında Gazze’deki durum, İran ile ilişkiler ve Suriye’nin yeniden inşasını ele alabileceğine ancak başka çıkarlarının da olduğuna dikkat çekildi. Trump’ın ABD başkanlarının ilk büyük yurtdışı ziyaretlerini kendileri gibi düşünen insanlara yaptığı yönündeki geleneğe bağlı kaldığı yorumunda bulunulabileceği belirtilen haberde, “Bu, geçmişte Avrupalı müttefiklerdi; şimdi ise Körfez devletleri” denildi.
“Trump ziyaretleriyle neyin peşinde olduğunu çok açık bir şekilde ifade etti: Para” ifadelerine yer verilen haberde, Trump’ın neredeyse hiçbir siyasi hedef peşinde olmadığı değerlendirmesi yapıldı. Haberde ve podcast yayınında görüşlerine yer verilen Der Spiegel’in dış haberler editörü Mathieu von Rohr, “Bu ziyaret, Trump için öncelikle bir iş yapma fırsatı: Amerikan ekonomisi ve kendi işleri için iyi olan bir iş” diye konuştu.
“Trump’ın makamını özel amaçları için kullanma konusunda hiçbir zaman bir sorunu olmadı” denilen habere göre, Trump’ın Katar’ın uçak hediyesini kabul edecek olması da esasında buna işaret ediyor. “ABD İLE İŞ ANLAŞMALARI YAPIN O DA İŞİNİZE KARIŞMASIN” ABD merkezli Bloomberg haber sitesi de konuya ilişkin haberinde, “Başkan Donald Trump, Suudi Arabistan’da dünyaya bir mesaj gönderdi: İş anlaşmaları yapın; ABD de sizin işinize karışmasın” değerlendirmesinde bulundu. Trump’ın Suudi Arabistan’a yaptığı ziyarette Riyad yönetimini “modernleşme” girişimi dolayısıyla kutladığına dikkat çekilen haberde, Trump’ın ziyaretinde ilk döneminde başlayan bakış açısının sinyalini verdiği, dün yaptığı konuşmanın ise vizyonunu en açık ifadelerle ortaya koyduğu anlamına geldiği belirtildi.
Bloomberg’e göre, Trump’ın konuşması aynı zamanda ABD’nin geleneksel yaklaşımını tersine çevirdiğini de vurguladı. Buna göre, Trump’ın vurgusu insan haklarından yana değildi. “ABD’NİN DIŞ POLİTİKASINDA ÖNEMLİ BİR DEĞİŞİM” Bloomberg’e benzer bir şekilde ABD’nin The Washington Post (WP) gazetesi de Başkan Donald Trump’ın Suudi Arabistan ziyaretinin ABD’nin Ortadoğu’daki dış politikasında önemli bir değişime işaret ettiğini yazdı.
Trump’ın ittifaklar konusunda sık sık şüpheciliğini ifade ettiği anımsatılan haberde, Trump’ın dün yaptığı konuşmada “müttefiklerini savunmaya yardımcı olmak için” tereddüt etmeyeceğini söylediği hatırlatıldı.
Trump’ın selefi Joe Biden’ın insan hakları ihlalleri dolayısıyla Suudi Arabistan’ı “dışlanmış bir devlet” haline getirme taahhüdünü hatırlatan gazete, Trump’ın ziyaretinin ise Biden’dan çok daha farklı bir tonunun olduğuna dikkat çekti.