Acteur Michiel Romeyn is erg blij met de Ere Zilveren Nipkowschijf die het televisieprogramma Jiskefet gisteren won. Hij speelde verschillende typetjes in de absurdistische serie die in de jaren 90 op de buis was. De laatste uitzending van het programma verscheen twintig jaar geleden.
“Opeens, na zo veel jaar, krijg je die eer toegekend. Prachtig, geweldig”, zei Romeyn vanmorgen in het NOS Radio 1 Journaal. “Het is alsof ze een oud schilderijtje hebben afgestoft en opeens ontdekten dat het een Rembrandt was.”
De Ere Zilveren Nipkowschijf is een prestigieuze televisieprijs. In het verleden kregen onder meer programma’s als Het Klokhuis en Andere Tijden, en televisiemakers als Kees van Kooten, Wim de Bie en André van Duin de prijs. In het rapport zei de jury dat “het al jaren niet lekker zit dat het onze voorvaderen nooit heeft behaagd Jiskefet te eren”.
Absurdistisch
Mark Boukes is communicatiewetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in satire. “De mannen van Jiskefet waren uniek in hun soort. Hun humor komt nu bijna niet meer voor.”
Volgens de wetenschapper paste het programma goed in het tijdsgewricht waarin het gemaakt werd. “Het absurdistische van Jiskefet zie je nu veel minder. Populaire satire van vandaag gaat veel meer over de actualiteit en politiek, terwijl Jiskefet-humor gaat over typetjes die in de maatschappij bestaan zoals corpsballen, zakenlieden, kantoormedewerkers of voetbalvaders”, legt hij uit. “Ik weet niet of dat nu weer zo succesvol zou zijn.”
Romeyn zelf is terugkijkend ook het meest tevreden over de overdreven absurdistische sketches. “Iets ongrijpbaars vind ik het leukst, als er echt geen touw meer aan vast te knopen is.”
Boukes: “Bij Jiskefet was de maatschappelijke boodschap minder duidelijk dan bij hedendaagse satire, ze hadden bijvoorbeeld een personage dat alleen maar mompelde. Het ging meer om de grap dan om de boodschap.”
Een bekende sketch in het ‘Debiteuren, crediteuren’-kantoor van Jiskefet:
De afleveringen van Jiskefet zijn tijdloos, volgens Boukes. “Het leeft door met de generaties. Volgens mij worden clipjes van De lullo’s nog steeds gedeeld onder studenten en Jiskefet is erg populair op YouTube.”
Dat sketches uit het programma nu nog zo populair zijn is bijzonder, legt hij uit. “Je ziet dat ook wel bij Van Kooten en de Bie, maar bij latere formats, zoals Kopspijkers of Zondag met Lubach, is dat minder zo.”
‘Idiote wereld’
Volgens Romeyn zou het programma in deze tijd niet misstaan op televisie. “Het is fantastisch om in deze idiote wereld de absurditeit te laten zien. De wereld dendert maar door, dus kom maar op.”
Nieuwe ideeën voor sketches heeft de acteur nog altijd genoeg. “De maatschappij is een rivier waar ik met mijn kanootje op vaar. Het dagelijks leven geeft altijd inspiratie.”