Een nieuwe hulporganisatie die wordt gesteund door de VS zegt nog voor het einde van de maand te willen beginnen met het uitdelen van hulp aan burgers in de Gazastrook. Het gaat om de Gaza Humanitarian Foundation, een afgelopen dagen scherp bekritiseerd initiatief van Amerikaanse ex-militairen en mensen uit hulp- en veiligheidssectoren.
De Verenigde Naties en internationale hulporganisaties hebben afgelopen tijd hun zorgen geuit over deze organisatie. Die zou vooral in het leven zijn geroepen om het bestaande distributiesysteem van hulp dat wordt verzorgd door de VN en ngo’s de das om te doen.
De kritiek is onder meer dat onduidelijk is in hoeverre de Gaza Humanitarian Foundation onafhankelijk kan opereren. Ook wordt sterk getwijfeld of de organisatie kan voldoen aan de grote hulpvraag in Gaza, waar door de Israëlische blokkade al weken geen voedsel, brandstof, medicijnen en andere essentiële goederen meer binnenkomen.
Noodhulpcoördinator van de VN Tom Fletcher zei gisteren tegen persbureau AP dat het Amerikaanse hulpinitiatief bij lange na niet voldoet aan voorwaarden van het humanitair recht. “Daarom moeten we blijven bij het bestaande plan, dat erop neerkomt: laat ons binnen. Wij kunnen ervoor zorgen dat de hulp niet in de buurt komt van Hamas”, zei Fletcher.
Israël zegt dat het met de blokkade, die al ruim twee maanden duurt, de druk op Hamas wil opvoeren om alle gijzelaars vrij te laten. Intussen groeit de nood voor de Gazaanse burgerbevolking met de dag. Deze week kwam VN-voedselwaakhond IPC met een nieuw rapport, waarin staat dat alle mensen in Gaza een kritiek risico lopen op hongersnood.
Felle kritiek
Volgens Jake Wood van de Gaza Humanitarian Foundation hebben Israëlische functionarissen inmiddels ingestemd met een reeks afspraken, waardoor hulp snel op gang zou kunnen komen. In de eerste fase zou gebruikgemaakt kunnen worden van bestaande distributiesystemen, daarna moeten er distributiepunten komen waar mensen terechtkunnen.
Vorige week werd gesproken over de inrichting van vier plekken in Gaza om voedselrantsoenen, drinkwater en enkele andere noodvoorzieningen uit te delen. Private beveiligingsbedrijven zouden de distributiepunten en hulpkonvooien gaan bewaken. Het leidde tot kritiek dat vier van dergelijke punten veel te weinig is; het zou de ontheemde bevolking dwingen om opnieuw grote afstanden af te leggen, terwijl de Israëlische bombardementen doorgaan.
“Het gebruik van humanitaire hulp als lokaas om mensen te dwingen zich te verplaatsen, vooral van het noorden naar het zuiden, zal leiden tot een onmogelijke keuze: die tussen verplaatsing en de dood”, zei James Elder van Unicef erover. “Het plan lijkt te zijn ontworpen om de controle over levensreddende middelen te versterken, als een manier om druk uit te oefenen.”
Volgens de Gaza Humanitarian Foundation zou Israël inmiddels bereid zijn meer distributiepunten toe te staan en zou ook nagedacht worden hoe de hulp terechtkomt bij mensen die zich niet of nauwelijks kunnen verplaatsen, door verzwakking, ziekte of omdat ze te jong of te oud zijn.
Oorlogsmisdrijf
Hulporganisaties en de VN wijzen erop dat het initiatief mogelijk in strijd is met het humanitaire recht, dat voorschrijft dat de hulp onafhankelijk en ongehinderd georganiseerd moet worden.
Tegen premier Netanyahu hebben de aanklagers van het Internationaal Strafhof in Den Haag in november een arrestatiebevel uitgevaardigd voor het onthouden van hulpgoederen aan Gazanen “die noodzakelijk zijn voor hun voortbestaan”. Internationale hulporganisaties als Amnesty wijzen erop dat “het uithongeren van burgers als methode van oorlogsvoering” een oorlogsmisdrijf is.