Een onveilige werksfeer, een onprofessionele organisatiecultuur en onethisch leiderschap. Er is van alles mis met de organisatie van de grootste vakbond van Nederland, FNV.
Dat is de conclusie van een onafhankelijk onderzoek naar de problemen bij de vakbond. Het rapport is in handen van de NOS. Het bestuur van de vakbond krijgt ervan langs in het rapport. De dagelijkse leiding heeft te weinig zijn best gedaan om de onveilige sfeer om te buigen.
Onveilige werksfeer
Het onderzoek werd gedaan vanwege de voortdurende bestuurscrisis binnen de FNV. Tientallen medewerkers op alle niveaus binnen de vakbond werden geïnterviewd door onderzoeksbureau Unravelling.
Het FNV-personeel is bevlogen en bereid om ruzie te maken, bijvoorbeeld met werkgevers voor een beter loon. Maar dat zorgt er ook voor dat men onderling vaak hard met elkaar omgaat. Volgens het rapport leidt dat tot “sterk doelgericht handelen, ruwe omgangsvormen en conflicten”.
Daar wordt ruimte voor gegeven omdat het op veel niveaus binnen de FNV niet goed geregeld is. Het ontbreekt aan een duidelijke structuur, goed bestuur en afspraken over omgangsvormen.
Daardoor zijn veel persoonlijke verhoudingen verstoord en krijgen veel vergaderingen een politieke lading.
Onduidelijke rolverdeling
Meerdere vakbondsleden geven in het onderzoek aan dat dit al tien jaar speelt. In 2015 werden verschillende bonden samengevoegd tot één organisatie, de FNV.
In 2015 zijn volgens onderzoeksbureau Unravelling de rollen niet goed verdeeld. Daardoor is constant een machtsstrijd gaande tussen het bestuur, het ledenparlement (dat moet instemmen met de koers van de vakbond) en de werkorganisatie (die gaat over de praktische uitvoering van de FNV).
Het is vaak onduidelijk wie welke beslissing mag nemen, waardoor sommige medewerkers op eigen houtje beslissingen nemen waar ze niet over gaan. “Dit wakkert onderling wantrouwen en een machtsspel aan”, staat in het rapport, met als gevolg een onveilige en slecht functionerende werkomgeving.
Onethisch leiderschap
Het bestuur, maar ook de raad van toezicht, heeft er in de afgelopen jaren te weinig aan gedaan om de sfeer en de organisatie te verbeteren. Bestuursleden werken te weinig samen en er is sprake van informele machtsvorming. De onderzoekers hebben het over het “ontbreken van verbindend en ethisch leiderschap”.
Zo verbazen de onderzoekers zich erover dat er nooit een geschillencommissie is opgericht. “Dit duidt enerzijds op een cultuur waarin het bestuur onvoldoende belang hecht aan thema’s als integriteit en sociale veiligheid. Anderzijds duidt het op een bestuurscultuur van traagheid, waarin het acceptabel is om beleidsvoornemens en besluiten jarenlang te parkeren.”