Op de dag dat de winnaar van de World Press Photo 2025 in het zonnetje wordt gezet, gaat de discussie over de winnaar van 1973. World Press Photo maakt bekend te twijfelen wie de maker is van deze iconische foto.
Het gaat om de foto uit 1972 met als titel The Terror of War, van een 9-jarig meisje dat naakt en zwaargewond wegvlucht van een napalm bombardement op de plaats Trang Bang. Het werd een van de bekendste afbeeldingen van de Vietnamoorlog en een aanklacht tegen de gevolgen van oorlog voor onschuldige slachtoffers in het algemeen.
“We schrijven deze foto niet meer aan iemand toe totdat is opgehelderd wie de echte fotograaf is”, zegt directeur Joumana El Zein Khoury van World Press Photo. “Maar de kans bestaat dat dat nooit duidelijk wordt.”
Twijfel na documentaire
Tot nu toe gold de destijds 21-jarige Nick Ut als maker van de foto. Nadat hij met andere journalisten verslag had gedaan van het bombardement, racete hij met de gewonde Kim Phuc, naar het ziekenhuis in Saigon. Daar moest ze maandenlang herstellen van het oorlogsgeweld.
Begin dit jaar stelde de documentaire The Stringer dat niet AP-fotograaf Ut de maker was, maar de plaatselijke freelancer Nguyen Thanh Nghe. Hij zegt in de documentaire dat het persbureau een eigen werknemer als maker noemde, omdat hij als lokale freelancer daar geen aanspraak op had. Hij kreeg slechts een vergoeding van 20 dollar.
Hoewel een oud-medewerker van AP die lezing bevestigde in de documentaire, bleef het persbureau achter Ut staan. Na nader onderzoek meldde AP begin deze maand dat er wel enkele twijfels waren, maar niet voldoende om Ut het auteurschap te ontzeggen of de claim van Nguyen te bevestigen.
AP gaf toe dat de foto waarschijnlijk niet gemaakt was met het cameratype dat Ut die dag bij zich had en dat Ut mogelijk op meters afstand was geweest van de plek waar de fotograaf had afgedrukt. Hard bewijs dat Nguyen de foto had gemaakt werd niet gevonden in de uitgebreide analyse van foto- en filmbeelden van die dag. Omdat er voor intrekking van de erkenning onomstotelijk bewijs nodig is, handhaaft AP Ut als maker.
Eer niet in geding
Los van het AP-rapport deed ook World Press Photo zelf onderzoek naar de foto. De bevindingen daarvan worden zaterdagmiddag in de Nieuwe Kerk in Amsterdam gepresenteerd.
El Zein Khoury benadrukt dat Nick Ut nergens van beschuldigd wordt. “Daar zijn we helemaal niet op uit. Maar op basis van een analyse van de locatie, de afstand en de camera die is gebruikt, is het aannemelijker dat de foto is gemaakt door Nguyen Thanh Nghe of Huynh Cong Phuc, omdat zij in een betere positie stonden dan Nick Ut. Dit moet opgehelderd worden.”
De foto blijft de Foto van het Jaar in 1973, aldus de organisatie. “Er is geen enkele twijfel over dat deze foto een echt gebeurd moment in de geschiedenis weergeeft. Maar we kunnen niet met zekerheid zeggen wie hem gemaakt heeft. Tot die tijd zullen we tijdens exposities en op onze website dan ook deze kanttekening bij de foto plaatsen.”