De Spaanse premier Pedro Sánchez heeft opgeroepen Israël uit te sluiten van deelname aan het Eurovisie Songfestival vanwege de militaire operatie in Gaza. “Net zoals Rusland, dat zich moest terugtrekken uit alle internationale competities”, aldus Sánchez.
De premier merkte op een persconferentie op dat Rusland sinds de invasie in Oekraïne in 2022 niet meer mee mag doen aan het Songfestival, en dat er geen “dubbele maatstaven” mogen zijn. Hij sprak ook zijn solidariteit uit met “het volk van Palestina dat onder het onrecht van oorlog en bombardementen lijdt”.
Israël eindigde in de finale zaterdagavond met zangeres Yuval Raphael op de tweede plaats, dankzij het uitzonderlijk hoge aantal publieksstemmen (297) via televoting. Kijkers uit dertien landen, waaronder ook Spanje, gaven Israël de maximale score van twaalf punten. Na de stemmingen van de jury’s stond Israël veertiende, met 60 punten.
De Israëlische minister voor diasporazaken Amichai Chikli, noemde de Spaanse stemmen voor Israël voor Sánchez “een klap in het gezicht die tot in Jeruzalem te horen was”.
Twintig keer stemmen
Vanwege de uitslag van de Spaanse televote heeft de Spaanse omroep RTVE een onderzoek naar de publieksstemmen gevraagd. De EBU heeft aangegeven dat er meer dan 140.000 keer is gestemd, maar niet bekend is hoeveel mensen hebben gestemd. Dat is niet te berekenen omdat iedereen tot twintig keer (ook op hetzelfde land) mag stemmen. Spanje wil van organisator EBU een gedetailleerde analyse van de publieksstemmen.
In navolging van de Spaanse RTVE hebben ook andere Europese omroepen om zo’n onderzoek gevraagd. In België wil de VRT volledige transparantie over de televote. De Vlaamse omroep trekt toekomstige deelnames in twijfel als de organisator EBU niet met een serieus antwoord komt.
Overigens is het komend jaar aan de Franstalige RTBF om namens België een kandidaat af te vaardigen naar het festival. Die omroep wil niet reageren op de boodschap van de VRT, maar wel meewerken aan verbeteringen rond de stemming.
In de loop van vandaag spraken meer landen zich uit, zonder expliciet Israël te noemen. Zo lieten Finland, IJsland en Slovenië weten zich aan te sluiten bij het verzoek van de Spanjaarden.
‘Meest geavanceerde stemprocedure’
Organisator EBU zegt in een reactie dat “de stemprocedure voor het Songfestival de meest geavanceerde ter wereld is” en dat de resultaten van elk land worden gecontroleerd en geverifieerd “door een enorm team van mensen om verdachte of onregelmatige stempatronen uit te sluiten”. De EBU zegt ook de bezorgdheid van de omroepen serieus te nemen.
AVROTROS, die namens Nederland het Songfestival organiseert, heeft nog niet gereageerd. Tijdens de finale van zaterdag gingen ook van het Nederlandse publiek de meeste stemmen naar Israël. Bij de vakjury eindigde het land op een vijfde plaats.