Vandaag precies tachtig jaar geleden kwamen eindelijk de Canadese bevrijders aan op Texel. In de haven van Oudeschild werden ze enthousiast verwelkomd door de Texelaars. “Ze benne er, ze benne er!”
Terwijl de rest van Nederland in mei 1945 al ruim twee weken bevrijd is, zijn de vijf Waddeneilanden nog bezet. De Duitsers daar weigeren zich over te geven. Texel wordt als eerste eiland bevrijd op 20 mei, Schiermonnikoog als laatste op 11 juni.
De geallieerden hebben geen tijd om naar de Wadden te gaan. Ze hebben het druk met de ontwapening van de Duitsers in het westen van het land.
Gré Dros herinnert zich 5 mei 1945 nog als de dag van gisteren. De dag dat ze net als iedereen op de Waddeneilanden denkt: de oorlog is voorbij, nazi-Duitsland heeft zich overgegeven.
Eerst blijdschap, dan angst
Ze fietst die dag naar de middelbare school als ze een klasgenoot tegenkomt. “Ik zie het nog voor me. Hij schreeuwt, handen omhoog: het is vrede. Er staan vlaggen op school. Vrede! Ik draaide mijn fiets om en ik ben nog nooit zo hard naar huis gereden.”
Thuis in Den Hoorn twijfelen de mensen of de vlag uit kan of niet. Is de oorlog echt voorbij? Die twijfel duurt niet lang. “Iedereen ging de straat op. Het leek wel Koninginnedag. Iedereen was buiten. Praten en lachen.”
Maar dan slaat de stemming om. Al gauw wordt duidelijk dat de Duitse militairen helemaal niet van plan zijn om te vertrekken. Ook komen er geen geallieerden naar het eiland toe. Vlaggen worden snel weer binnengehaald, de angst slaat toe.
‘Rare tijd’
“Het was een rare tijd”, zegt Dros. “Op de wal waren de mensen vrij, maar bij ons niet.” Duitse militairen liepen gewapend rond. Het eiland is nog aan het bijkomen van het bloedbad waarbij in het voorjaar meer dan duizend doden vielen. Georgische soldaten in dienst van de Duitsers kwamen op Texel in opstand en vielen Duitse soldaten aan.
Texel wacht met smart op de geallieerden. Dros herinnert zich nog goed de geruchten. ”Iedere dag zei wel iemand: ze komen vandaag, vanmiddag of vanavond. En dan gingen de mensen naar de haven. En kwamen teleurgesteld weer terug.”
Op 20 mei is het dan eindelijk zover. De Canadezen arriveren die dag met de boot. Hun komst heeft een extra mooi tintje, vertelt Dros nog altijd heel enthousiast, want een van de mannen op de boot komt oorspronkelijk van Texel. “En die kwam met de boot naar zijn geboorte-eiland.”