De Zuid-Afrikaanse president Ramaphosa hoopt vandaag de relaties te lijmen met de Verenigde Staten. In het Witte Huis ontmoet hij straks president Trump. De banden tussen de twee landen zijn op een historisch dieptepunt.
Zuid-Afrikaanse media vragen zich af of er de kans is dat Ramaphosa in een valstrik trapt, en voor het oog van de camera’s in een ruzie met Trump gaat belanden, zoals eerder de president van Oekraïne Zelensky overkwam. Toch moet Ramaphosa dat risico nemen, omdat hij niet wil dat de relatie met de Verenigde Staten verder verzuurt.
Om Trump aan zijn goede kant te krijgen, zou Ramaphosa onder meer twee bekende Zuid-Afrikaanse golfers hebben toegevoegd aan zijn delegatie, Ernie Els en Retief Goosen. De hoop is dat golffan Trump daar gevoelig voor is en dat het ijs wat zal breken. Ook zal waarschijnlijk de rijkste man van Zuid-Afrika aansluiten, Johann Ruppert, die naar verluidt het bezoek geregeld heeft.
Woede over acties Trump
Ramaphosa moet proberen veel van zijn woede over Trump in te slikken. De bijeenkomst komt na opschudding dat een groep witte Zuid-Afrikanen afgelopen week met open armen werd ontvangen in de Verenigde Staten, als vluchtelingen. Trump beweert dat Afrikaners, witte Zuid-Afrikanen van deels Nederlandse afkomst, worden gediscrimineerd in Zuid-Afrika en dat er zelfs sprake is van een witte genocide.
Tijdens het gesprek zal Ramaphosa samen met de minister van Landbouw John Steenhuisen, zelf Afrikaner, duidelijk proberen te maken dat er van gerichte aanvallen op witte Zuid-Afrikanen in zijn land en het afpakken van land geen sprake is. Het gaat om complottheorieën, waar geen enkel bewijs voor is.
Maar hoewel Zuid-Afrika zich zorgen maakt om hun internationale imago, dat beschadigd wordt door deze uitlatingen van Trump, gaat het niet om de 49 mensen die zijn vertrokken. “Er was zoveel aandacht voor 49 mensen alsof ze de Zuid-Afrikaanse droom konden beëindigen”, schreef een Zuid-Afrikaanse wetenschapper op het gebied van sociale impact deze week in een vooraanstaande krant. Hij verbaasde zich over de aandacht. “Zuid-Afrika gaat gewoon door.”
Maar het liefst willen ze door zonder meer aanvallen van Trump. Want het asielaanbod is niet de eerste aanval. Zo zette Trump al eerder alle hulp aan Zuid-Afrika stop en werd de Zuid-Afrikaanse ambassadeur Amerika uitgezet.
Er speelt ook veel meer dan het lot van de Afrikaners, waar Trump zich nu om bekommert. Trump is onder meer niet blij met Zuid-Afrika omdat het banden heeft met Iran, China en Rusland en omdat Zuid-Afrika Israël naar het Internationaal Gerechtshof sleepte met de aanklacht van genocide.
Zuid-Afrika vreest dat als de relatie vandaag niet wordt gerepareerd, er meer acties van Trump komen, met schade voor het land tot gevolg. De Verenigde Staten hebben al gezegd dat ze de G20-top, waarvan Zuid-Afrika later dit jaar gastland is, kunnen boycotten.
Rol Elon Musk
Momenteel is de Verenigde Staten bovendien de op een na grootste handelspartner van Zuid-Afrika. Ramaphosa zal dus vooral ook over handel willen praten. En het land heeft wat in de aanbieding. Zo heeft Zuid-Afrika de grootste platinavoorraden ter wereld en leveren ze veel citrusvruchten aan Amerika. Ook Amerikaanse gasleveranties aan Zuid-Afrika zouden op tafel liggen.
En er wordt verwacht dat er concessies worden gedaan naar Elon Musk toe, die graag met internetsatellietdienst Starlink de Zuid-Afrikaanse markt op wil. De techbaas, die in Zuid-Afrika opgroeide tijdens de apartheid, heeft eerder gezegd dat hij geen zaken kan doen in Zuid-Afrika omdat hij niet zwart is.
Daarbij doelt hij op wetten waarbij telecommunicatiebedrijven alleen in Zuid-Afrika mogen werken als ten minste 30 procent van de aandelen in handen zijn van zwarte Zuid-Afrikanen. Dit is ingesteld om de economische ongelijkheid in Zuid-Afrika aan te kaarten die langs raciale lijnen loopt, een overblijfsel van de apartheid. Maar het kan zijn dat de regels voor Musk toch worden versoepeld. Dat terwijl hij ook wordt gezien als degene die Trump veel negatiefs over Zuid-Afrika heeft ingefluisterd.
Zuid-Afrika houdt de adem in maar wijst er ook op dat Ramaphosa zelf een slinkse en succesvolle zakenman is, en een goede onderhandelaar die een grote rol heeft gespeeld om een einde te maken aan de apartheid. Het is meer de vraag of hij de kans van Trump krijgt om die kanten te laten zien.
En als het mis gaat, dan hebben de ruim 64 miljoen Zuid-Afrikanen die achter zijn gebleven in het land met grote problemen ook iets heel bijzonders, aldus de krant Mail and Guardian: “Koppige hoop, dat ook als we worden neergesabeld, dingen zullen verbeteren, moeten verbeteren.”