In Suriname wordt er een intentieverklaring getekend om een nieuwe regeringscoalitie te vormen. Volgens Starnieuws gaan de NDP, NPS, Pertjajah Luhur, BEP en A20 samenwerken. Dat terwijl er twee dagen na de verkiezingen nog altijd geen officiële uitslag is en er zelfs nog stemmen worden geteld.
Vanmiddag moest er nog van 55 stembureaus stemmen worden geteld. Ook is er een aantal hertellingen, onder meer in de districten Wanica en Nickerie. Daar zijn mogelijk fouten gemaakt bij het tellen en bij de administratieve verwerking van de telling.
Toch is op basis van meer dan 90 procent van de getelde stemmen en de voorlopige uitslag al duidelijk dat de Nationale Democratische Partij onder leiding van Jennifer (Jenny) Simons als grootste partij uit de bus komt met 18 zetels. De partij wordt op de voet gevolgd door de Vooruitstrevende Hervormings Partij (VHP) van de huidige president Chan Santokhi, die 17 zetels haalde.
Nek-aan-nekrace
Het is een nek-aan-nekrace waarbij er in theorie nog wat kleine veranderingen zouden kunnen zijn, maar het speelveld heeft zich duidelijk afgetekend. Ondertussen is het hoofdstembureau in Suriname hard bezig om de telling zo snel mogelijk af te ronden. Mogelijk komt er in de tweede helft van deze week een definitieve uitslag.
Andere partijen die zetels hebben gehaald, zijn de Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij (ABOP), van de huidige vicepresident en de voormalig Junglecommandoleider Ronny Brunswijk, en de Nationale Partij Suriname (NPS), onder leiding van Gregory Rusland. Deze twee partijen hebben allebei 6 zetels binnengehaald. Kleinere partijen zoals PL, A20 en BEP hebben 1 of 2 zetels.
Tweederdemeerderheid nodig om president te kiezen
Om een regering te kunnen vormen zijn 26 zetels nodig. Vervolgens worden de voorzitter en vicevoorzitter van het parlement benoemd. De volgende stap is dan het kiezen van de president, waarvoor een tweederdemeerderheid van de stemmen nodig is: 34 zetels.
De twee grootste partijen NDP en VHP hebben opgeteld 35 zetels, en zouden dus een ruime meerderheid hebben om samen een regering te kunnen vormen én de president te kunnen kiezen. Maar deze twee partijen zijn elkaars tegenpolen en staan in veel zaken lijnrecht tegenover elkaar.
Bouterse ook na dood verdelende factor
De VHP nam in 2020 de regering over van de NDP en daarmee een opgebouwde staatsschuld van ruim 4 miljard dollar. Daarbij heeft de VHP altijd moeite gehad met de in december overleden Desi Bouterse, die de NDP heeft opgericht. President Santokhi zei na de verkiezingen echter dat zijn partij bereid is met iedereen samen te werken.
Chan Santokhi tijdens de laatste bijeenkomst van de VHP in aanloop naar de verkiezingen:
Bij de NDP ligt dit anders. Veel leden hebben grote moeite met Santokhi en nemen hem persoonlijk kwalijk hoe hij is omgegaan met de veroordeling van Bouterse. Vandaag benadrukte de partij opnieuw expliciet niet met Santokhi en de VHP te willen samenwerken.
Voor zijn presidentschap was Santokhi tussen 2005 en 2010 minister van Justitie, en daarvoor inspecteur bij de politie. Hij was de grote aanjager van het Decembermoordenproces waarbij Bouterse uiteindelijk veroordeeld werd tot 20 jaar celstraf.
Spannende stemming
Vlak na de verkiezingen liet de NPS al weten benaderd te zijn door een politieke partij voor een mogelijke samenwerking, maar door wie wilde de partij niet kwijt. Ook de kleinere partijen maakten bekend dat ze gesprekken voeren. Nu ligt er dus een intentieverklaring klaar om getekend te worden.
Of het vervolgens lukt om een tweederdemeerderheid te krijgen voor het kiezen van de president zal afhangen of daar genoeg steun voor is. Volgens de Surinaamse wet zijn er twee stemrondes in het parlement voor deze verkiezing. Lukt het niet om de president met 34 van de 51 stemmen te kiezen, dan wordt de president gekozen in de zogeheten Verenigde Volksvergadering (VVV).
Alle assembleeleden, districtsraden en ressortraden – in totaal bijna duizend personen – stemmen dan voor een van de twee presidentskandidaten, waarbij de meeste stemmen gelden. In het verleden is gebleken dat deze VVV-stemming uiterst riskant is, omdat omkoping van de leden op de loer ligt.
Voor de NDP is oud-parlementsvoorzitter en arts Jenny Simons de presidentskandidaat, waarbij er een serieuze kans is dat Suriname de eerste vrouwelijke president van het land krijgt. De huidige president Santokhi is voor zijn partij VHP opnieuw de presidentskandidaat.