De Drentse gemeente Westerveld gaat onderzoek doen naar de juridische mogelijkheden om de teelt van lelies te beperken. Daarbij wordt onder andere gekeken naar de mogelijkheid om bollenvelden in de buurt van basisscholen en woonwijken te verbieden en een limiet te stellen aan het gebruik van bestrijdingsmiddelen.
De gemeenteraad nam dat besluit gisteravond na een emotionele brief aan de Tweede Kamer van huisarts Evelien van Soldt uit Wapserveen.
Volgens de arts leidt het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de sierteelt tot “zorgwekkende gezondheidsontwikkelingen” in haar dorp, dat deel uitmaakt van de gemeente Westerveld. De ziekte van Parkinson komt daar relatief veel voor, net als de zeldzame spierziekte ALS. “Op één basisschool zitten drie kinderen met leukemie”, schrijft de huisarts in de brief, die werd ondertekend door meer dan 400 andere artsen.
Betere afspraken
De gemeenteraad voelt niets voor een algeheel verbod op bestrijdingsmiddelen. “We hebben meer aan betere afspraken met telers dan dat we hier stoere uitspraken doen die geen stand houden”, aldus CDA-raadslid Gerjo Ballast bij RTV Drenthe. “We willen weten waar de piketpaaltjes geslagen kunnen worden.”
Zowel voor- als tegenstanders van de lelieteelt waren gisteravond naar het gemeentehuis gekomen. In de stromende regen verzamelden zich eerst ruim honderd trekkers met bollenboeren. Even later meldden zich bijna evenveel tegenstanders, maar de sfeer bleef gemoedelijk en er werden alleen wat leuzen geroepen.
Het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de lelieteelt leidt al langere tijd tot discussie. In 2019 werden op tien plekken in Drenthe in de buurt van lelieteelt 57 verschillende soorten bestrijdingsmiddelen gevonden in groenten en in de bodem. Sommigen van die stoffen zijn zeer giftig en vermenging van die pesticiden kan nog meer risico opleveren.
Verbod via de rechter
Het RIVM concludeerde in 2021 dat er een mogelijk verband is tussen pesticiden en neurodegeneratieve ziektes, zoals de ziekte van Parkinson. En bijna twee jaar geleden wisten negen bewoners in Boterveen, een buurtschap in de gemeente Westerveld, een verbod af te dwingen op het gebruik van bestrijdingsmiddelen via de rechter.
“Ten aanzien van een aantal gewasbeschermingsmiddelen die de lelieteler gebruikt, kan de mogelijkheid niet worden uitgesloten dat zij een onaanvaardbaar schadelijk effect kunnen hebben op mensen”, concludeerde de kortgedingrechter toen in zijn uitspraak. Dat verbod gold alleen voor de bollenteler in Boterveen en dus niet in de rest van de gemeente.
Hoogopgeleide wetenschappers
Leliekwekers zelf stellen dat ze alleen middelen gebruiken die zijn toegelaten door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). “Hoogopgeleide wetenschappers, die elk middel kritisch beoordelen voordat ze het toelaten. Wij nemen dat bastion van wetenschappelijke degelijkheid zeer serieus”, zei Ron Mulders van de Land- en Tuinbouworganisatie LTO al eerder.
Met het onderzoek dat de gemeente nu gaat doen moet inzichtelijk worden wat de mogelijkheden en beperkingen zijn. VVD-wethouder Renate den Hollander denkt daarbij niet alleen aan de afstand van de lelievelden tot scholen en woningen, maar ook aan het stellen van een maximum aan de hoeveelheid landbouwgrond die voor sierteelt mag worden gebruikt.
Ook kan de mogelijkheid van een grondruil worden onderzocht. Den Hollander: “Dat is een van de instrumenten die straks wellicht naar voren gaat komen.”
Deze week besloot de gemeente De Friese Meren ook om een soortgelijk onderzoek te doen, meldt Omrop Fryslân.