Een veelbesproken klimaatzaak is uitgelopen op een domper voor de Peruaanse boer die het proces begon. De boer had de Duitse energiereus RWE aangeklaagd om gecompenseerd te worden voor klimaatmaatregelen die hij en zijn dorp in de Andes moeten treffen om overstromingsrisico’s door een smeltende gletsjer het hoofd te bieden.
Boer Saul Luciano Lliuya stelde dat RWE moet opdraaien voor een deel van de 3,5 miljoen dollar die hij nodig zegt te hebben. Hij redeneerde als volgt: wetenschappelijk is vastgesteld dat RWE goed is voor 0,5 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen sinds de industriële revolutie. Die uitstoot leidt tot klimaatverandering en daarom zou het bedrijf 0,5 procent van de kosten moeten betalen. Dat is zo’n 17.500 euro.
Een lagere rechter verklaarde zich eerder niet ontvankelijk, maar in 2017 werd het hoger beroep toch doorgezet. Het advocatenteam van de boer hoopte dat het hof hem op zijn minst deels in het gelijk zou stellen, maar het hof in de Duitse plaats Hamm heeft zijn claim afgewezen en zet nu een streep door de zaak. Hoger beroep is niet mogelijk.
David tegen Goliat
Voor het hoger beroep tegen het grote energiebedrijf was de afgelopen jaren ook veel media-aandacht. Het was een verhaal over een Peruaanse David tegen de Duitse Goliat.
Onder klimaatjuristen was de hoop dat de Peruaan een juridische aardverschuiving zou veroorzaken. Als een westerse grote uitstoter als RWE op deze manier verantwoordelijk zou worden gesteld voor klimaatschade, zou dat de deur openzetten voor tal van rechtszaken tegen vergelijkbare bedrijven.
Het proces werd daarom wereldwijd met grote interesse gevolgd door de industrie en klimaatjuristen.
RWE hekelde de zaak van de boer en organisatie Germanwatch, die hem financieel en juridisch ondersteunt. Het energiebedrijf uit Essen waarschuwde dat de zaak kon leiden tot een situatie waarin iedere uitstoter van broeikasgassen verantwoordelijk kan worden gehouden voor klimaatschade, tot aan individuele autogebruikers aan toe.
Toch een overwinning
Hoewel de claim van de Peruaanse boer nu dus is afgewezen, zien hij en Germanwatch ook een overwinning in het oordeel. “Het oordeel van het hof, dat op het eerste gezicht een verlies lijkt, is eigenlijk een historisch oordeel dat gebruikt kan worden door mensen die hier wereldwijd door worden getroffen”, reageert de ngo.
Advocaat Verheyen, die Lliuya bijstond, vliegt het verlies van haar cliënt nog optimistischer aan. “Voor het eerst in de geschiedenis heeft een Europees hof geoordeeld dat grote uitstoters verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor hun broeikasgassenuitstoot. Duits civiel recht is dus van toepassing op de klimaatcrisis.” Ze zegt dankbaar te zijn voor de ernst waarmee het hof de zaak heeft behandeld.
De boer zelf, die de behandeling thuis in Huaraz volgde, ziet dat ook zo. “Vandaag hebben de bergen gewonnen. Mijn zaak heeft het wereldwijde gesprek over rechtvaardigheid in het tijdperk van de klimaatcrisis verlegd”, zegt Lliuya. “De zaak ging nooit over mij, maar over de mensen die, net als wij in Huaraz, al leven met de gevolgen van een crisis die wij niet hebben veroorzaakt. Dit oordeel opent de deur voor anderen om hun gram te halen.”