De kritiek op de Amerikaans-Israëlische samenwerking voor het uitdelen van voedselhulp neemt toe. Sinds afgelopen dinsdag deelt de omstreden Gaza Humanitarian Foundation (GHF) via vier distributiecentra hulp uit in het gebied, na een maandenlange Israëlische blokkade. De geleverde hulp is bij lange na niet genoeg, en de manier waarop de hulpgoederen worden uitgedeeld is erg gevaarlijk, zien hulpverleners.
De VN en andere hulporganisaties die actief zijn in de Gazastrook weigerden mee te werken aan de hulplevering van GHF. Ze waarschuwden vooraf dat de hulpleveringen in Gaza niet eenvoudig zijn en dat het nieuwe plan niet effectief en toereikend is. Zo zijn er nu maar vier uitdeelpunten, waar dat er eerder nog ongeveer 400 waren. Israël wil dat de GHF uiteindelijk alle voedselverstrekking gaat overnemen.
De afgelopen dagen kwamen er beelden naar buiten van chaotische situaties bij de nieuwe distributiecentra. Grote groepen mensen drongen samen bij de hekken. Ook brak er paniek uit nadat er op de menigte werd geschoten. Een arts van het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis zegt tegen persbureau AP dat daarbij zeker zes mensen zijn gedood en meer dan vijftig gewonden zijn gevallen.
Dit zijn beelden van de chaos die deze week ontstond bij een van de distributiepunten:
De GHF liet vandaag weten dat er geen burgers en individuen die betrokken waren bij het leveren van hulp zijn verwond of gedood. Eerder zei de organisatie ook dat er niet was geschoten bij de uitdeelpunten. Het Israëlische leger heeft wel bevestigd dat er is geschoten in de buurt van de centra.
Het Amerikaans-Israëlische plan is onmenselijk en ineffectief, schreef de secretaris-generaal van Artsen zonder Grenzen Christopher Lockyear vandaag in een verklaring. Mensen moeten lang wachten op de voedselpakketten en de meest kwetsbare mensen, zoals ouderen en mensen met een beperking, hebben vrijwel geen kans om aan voedsel te komen, schrijft Lockyear.
“De hulp die nu wordt gestuurd is een aanfluiting gelet op de massale tragedie die zich onder onze ogen voltrekt”, schrijft UNRWA-topman Philippe Lazzarini. “We vragen niet om het onmogelijke. Laat de VN, inclusief UNRWA en humanitaire partners, ons werk doen: mensen in nood helpen en hun waardigheid behouden.” Al maanden staan er duizenden vrachtwagens vol noodhulp stil aan de grens.
Israëlische tactiek
Israël laat nu een heel klein aantal vrachtwagens toe van andere hulporganisaties, schrijft Lockyear. “Terwijl de Israëlische belegering een situatie van ondraaglijke nood en wanhoop heeft gecreëerd.” Dat leidt tot plunderingen, waardoor er meer doden en gewonden vallen, zegt de secretaris-generaal.
Volgens de woordvoerder van VN-organisatie OCHA is Gaza nu “de hongerigste plek op aarde, waar 100 procent van de bevolking risico loopt op hongersnood”. Waar het wel lukt om hulp te leveren, is het niet hulp die direct bruikbaar is. “Wat we nu hebben kunnen afleveren is meel. Maar dat is nog geen eten, dat moet eerst bereid worden.”
Dat ziet ook Daniëlle Brouwer van het Rode Kruis in Nederland. Wat de mensen krijgen is niet alleen veel te weinig, maar ook ontbreken er essentiële producten, ziet ze. “Geen tabletten om water te zuiveren, waardoor mensen nog steeds vervuild water drinken, bijna geen medicatie en geen brandstof om ambulances te laten rijden.”
Gedwongen naar het zuiden
Drie van de distributiepunten liggen in het zuiden en één in het midden van de Gazastrook. De hulporganisaties vrezen dat het zeer beperkte aantal distributiepunten een tactiek is om de Palestijnse bevolking te laten vertrekken uit grote delen van de Gazastrook.
“Dit initiatief lijkt een cynische truc om te veinzen dat men zich aan het internationaal humanitair recht houdt”, schrijft Lockyear. “In de praktijk wordt hulp gebruikt als instrument om mensen gedwongen te verplaatsen als onderdeel van wat een bredere strategie lijkt om de Gazastrook etnisch te zuiveren.”
Daar wijst ook Michiel Servaes van Oxfam Novib op. “Daar zijn we bang voor, dat ze nu eigenlijk naar het puntje van Gaza worden gelokt voor het voedsel. Maar dat dat eigenlijk bedoeld is om uiteindelijk die Palestijnse bevolking daar helemaal weg te halen.”