Inwoners van meerdere plaatsen in het Zwitserse Lötschental hebben te horen gekregen dat ze zich moeten voorbereiden op een evacuatie. Het gaat om de dorpen Gampel en Steg aan de zuidkant van het dal.
Beide dorpen liggen een stuk lager dan het bergdorpje Blatten, dat woensdag bijna volledig werd bedolven onder een grote massa puin, ijs en smeltwater afkomstig van een bergwand. De aardverschuiving werd veroorzaakt doordat een gletsjer gedeeltelijk was ingestort.
Doordat de rotsmassa een rivier blokkeert, is er een enorm stuwmeer ontstaan dat in het dal tot grote wateroverlast kan leiden. Experts zeggen dat het water uiteindelijk naar lager gelegen gebieden zal stromen, maar of dat rustig zal gaan of met meer geweld valt niet te zeggen.
Onduidelijk is ook of de ontstane dam de watermassa kan tegenhouden. Daarom wordt er nog altijd rekening gehouden met het ontstaan van een vloedgolf die ineens het dal in stroomt.
Volgens de Nederlandse reddingswerker Menno Boerman, woonachtig en werkzaam in de regio, moeten inwoners leren leven met het grotere risico om te worden bedolven onder puin van de bergen.
“Eigenlijk is dit de eerste keer dat dit zo gebeurt, via een drietrapsraket”, legt Boerman uit. “Er is een berginstorting, op een gletsjer die vervolgens afbreekt en in het dal terechtkomt. Iedereen was nu verrast, maar er zal gekeken moeten worden naar andere bergen om te kijken of daar hetzelfde gevaar dreigt.”
Volgens de reddingswerker speelt permafrost een belangrijke rol in het gevaar. Door klimaatverandering smelt dat namelijk. “Permafrost moet je zien als een soort cementlaag die rotsen bij elkaar houdt. Door de opwarming van de aarde zagen we de laatste 10,15 jaar al regelmatig bergstukken afbrokkelen. Dat het nu op een gletsjer terechtkomt, is wel nieuw.”
Voorlopig is de situatie in Blatten nog niet stabiel. De autoriteiten zijn er nog niet honderd procent zeker van dat alles wat naar beneden kan komen ook daadwerkelijk al beneden is.
De burgemeester van Blatten is er in ieder geval van overtuigd dat alle inwoners ooit weer terug naar huis kunnen. “We hebben het dorp verloren, maar ons hart klopt nog. We weten waar het ligt en waar de kerk herbouwd moet worden. Het dorp zal herrijzen.”
Boerman vindt het niet gek dat het dorp opnieuw wordt opgebouwd wanneer de situatie weer veilig is. Hij vergelijkt de situatie met een land waar veel aardbevingen voorkomen. “Je weet dat het kan gebeuren, maar je weet niet wanneer. Tegenwoordig worden alle bergen gemonitord via sensoren, dus men kan via computers zien hoeveel beweging er is in de bergen.”