Een gigantisch beursterrein met meer dan 800 drone-bedrijven, een omzet van 2,5 miljard euro en zo’n 130.000 bezoekers uit meer dan honderd landen. De dronebeurs in Shenzhen, in het zuiden van China, is de grootste van de wereld. Als op de beurs één ding duidelijk wordt, is het dat de scheidingslijn tussen civiele en militaire drones flinterdun is.
“Ja, we verkopen ook aan Rusland”, zegt een jonge verkoper tegen een klant. Voor hem op tafel staat een langwerpige drone met een granaat eronder.
China hanteert restricties op het exporteren van bepaalde drones naar Rusland. Toch lijken de vele Chinese verkopers op de beurs de grenzen op te zoeken. In een waan van onschendbaarheid adverteren ze met wapentuig en illegale verzending, zowel mondeling als in appjes en folders.
Grootste dronebeurs van China
Ouders met kinderen, jonge stelletjes en inkopers: ze lopen er allemaal door elkaar. Iedereen die maar wil, kan bij een van de vele stands uitleg krijgen over de veelbelovende mogelijkheden van onbemande vliegapparaten.
China is wereldwijde marktleider in commerciële drones. De overheid heeft drones jaren geleden aangemerkt als een van de sleuteltechnologieën om technologisch zelfvoorzienend te worden. Dat gaat gepaard met flinke overheidssteun.
Op de beurs staan honderden drones uitgestald die gevaarlijk werk van mensen kunnen overnemen. Zo zijn er drones om gebouwen mee schoon te spuiten op grote hoogte, of pakketjes te bezorgen op moeilijk begaanbaar terrein of rampgebieden. Maar, zo blijkt, met de kleinste moeite kan die brandslang vervangen worden door een wapen en dat pakketje door een explosief.
De Chinese overheid is zich zeer bewust van deze mogelijkheden. Het ziet civiel-militaire integratie dan ook als een kernonderdeel voor de ontwikkeling van de drone-industrie. De afgelopen jaren richtte de overheid een comité en onderzoeksinitiatieven op om de kloof tussen civiele technologieën en militaire toepassingen te overbruggen. Het doel: een snellere ontwikkeling van het leger op basis van innovaties uit de commerciële sector.
Zonder vragen te stellen stappen verkopers op mij af om hun producten te introduceren. Om daar geregeld aan toe te voegen dat ze ook ervaring hebben met verkopen aan Rusland.
“We zijn een privaat bedrijf. We kunnen onder de drone hangen wat we willen, als je begrijpt wat ik bedoel”, zegt een verkoper cryptisch. Hij wijst naar een gigantische drone. “Maar we mogen alleen verkopen op de binnenlandse markt.”
Dan overhandigt hij mij zijn visitekaartje, waarop staat: internationaal verkoopmanager. “Neem maar contact op als je meer wilt weten”, zegt hij met een knipoog en loopt dan weg.
Een andere producent, in de beurshal weggestopt aan een zijkant, heeft een dronecamera die warmte kan detecteren uitgestald. Op de tafel liggen folders in het Engels en Russisch waarop wordt uitgelegd hoe hun multifunctionele dronestoepassingen inclusief laadsystemen werken. Op de folder valt te lezen dat “wat er ook in het laadtoestel is opgeslagen” uit de vliegende drone gelanceerd kan worden.
Geen papierwerk nodig
Drones aanschaffen lijkt eenvoudig. Ook het internationaal verschepen lijken handelaren op de beurs overdacht te hebben. Achter een tafeltje maken twee vrouwen reclame voor een internationaal transportbedrijf. Op de digitale folder valt te lezen dat het bedrijf onder meer pakketten met gevaarlijke stoffen als batterijen en vloeistoffen vervoert. Drones vervoeren ze ook. Papierwerk is niet nodig. Via de luchthaven van Hongkong vervoert het bedrijf pakketten over de hele wereld, inclusief Rusland.
Over de beurs schuifelen vierkoppige ordebewaringstroepen met lange tangen en plastic schilden om mogelijke onrust de kop in te drukken. Het is moeilijk voor te stellen dat in een land waar het dagelijks leven, zowel online als offline, zo streng gemonitord wordt, men geen weet heeft van de dubieuze handel die zich op de openbare dronebeurs in Zuid-China plaatsvindt.