Ondanks recordtemperaturen van de afgelopen jaren, zijn er tussen 2010 en 2020 minder mensen op hete dagen gestorven dan in het decennium daarvoor. Dat blijkt uit een evaluatie van het Nationaal Hitteplan van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Waar het instituut tussen 2000 en 2009 schatte dat 7000 mensen waren overleden waren dat er in de tien jaar daarna nog 4300.
Dagen waarop het warmer dan 27 graden is gelden als heel hete dagen. De kans om op dit soort dagen te sterven nam vooral af onder de risicogroepen ouderen, vrouwen en bewoners in buurten van mensen met een lager inkomen. Woningen in deze buurten zijn vaak minder goed geïsoleerd en hebben niet altijd airconditioning, waardoor de bewoners meer hebben te lijden onder de hitte.
Ook voor mensen ouder dan 90 jaar is de kans gedaald om te sterven aan de gevolgen van hitte. Het aantal mensen van deze leeftijd dat is gestorven is wel gelijk gebleven, maar dat komt doordat er door vergrijzing meer mensen van 90 jaar of ouder zijn.
Ondanks de daling in het aantal sterfgevallen, was 2019 met 550 sterfgevallen door hitte een recordjaar. Normaal gesproken sterven er rond de 400 mensen per jaar door hitte. Het hoge aantal sterfgevallen heeft volgens het RIVM te maken met de 25 juli van dat jaar. Die dag was met temperaturen boven de 40 graden de heetste dag ooit in Nederland.
Bewustwordingscampagne
Volgens het RIVM speelt het Nationaal Hitteplan mogelijk een rol in de daling in het mensen dat stierf aan de gevolgen van hitte. Deze bewustwordingscampagne is in 2010 ingesteld om mensen bewust te maken van de hitte en is sindsdien vijftien keer geactiveerd. Om een goede analyse te kunnen maken heeft het instituut ervoor gekozen om de tien jaar voor en de tien jaar na het instellen van de campagne te vergelijken.
Tijdens het hitteseizoen, dat van mei tot en met september duurt, werkt het RIVM met een waarschuwingssysteem waarbij het instituut mensen en organisaties in de zorg waarschuwt over de risico’s van hitte.
“Deze daling laat zien dat de maatregelen die genomen zijn tegen de hitte werken”, zegt de coördinator van het Nationaal Hitteplan Werner Hagens. “Onder meer de boodschap om meer voor elkaar te zorgen, meer bewustwording van de gevaren van hitte en bijvoorbeeld verpleeghuizen met betere klimaatsystemen hebben ertoe geleid dat het risico op overlijden lager is.”
Ook denkt het RIVM dat de hittegolven tussen 2003 en 2006 mensen bewuster hebben gemaakt van de gevaren van hitte.
Heat Action Day
Door klimaatverandering zijn er steeds vaker en langer durende hete periodes, waardoor de kans om te overlijden tijdens hete dagen groter is geworden, zegt het RIVM. Daarom is het wat het instituut betreft belangrijk dat er aandacht voor de risico’s van hitte blijft.
Vandaag is het daarom Heat Action Day, georganiseerd door het internationale Rode Kruis. Op deze dag komen verschillende landen samen om bewust stil te staan bij de hitte, zegt Hagens. Volgens hem is het goed om zicht te hebben op wat voor problemen omtrent hitte er in andere landen zijn. “Ook met het oog op de komende zomer. Je weet nooit hoe hoog de temperaturen worden.”