Yeni Zelanda’da Maori Partisi’ne mensup üç vekil, 2024 yılında bir yasa tasarısını mecliste haka dansıyla protesto ettikleri gerekçesiyle meclisten uzaklaştırıldı.
Yeni Zelanda’da daha önce ilgili komitenin haklarında meclisten uzaklaştırma yönünde tavsiyede bulunduğu üç Maori milletvekili, meclisin bugün yaptığı oylamada çıkan “Evet” oyunun ardından meclisten uzaklaştırıldı. BBC’nin haberine göre, geçen yıl tartışmalı bir yasa tasarısının görüşüldüğü sırada protesto amacıyla yerli Maori toplumunun haka dansını yağan üç milletvekili hakkında bugün mecliste oylama yapıldı. Partisi Te Pāti Māori’nin (Maori Patisi) söz konusu yasa tasarısını destekleyip desteklemediğinin sorulması üzerine haka dansı yaparak protestoyu başlatan muhalefet vekili Hana-Rawhiti Maipi-Clarke, 7 gün uzaklaştırma cezası aldı. Partinin eş başkanları Rawiri Waititi br Debbie Ngarewa-Packer da 21’er gün boyunca meclisten uzaklaştırıldı. ŞİMDİYE KADAR VERİLEN EN UZUN CEZA Geçen yıl tartışmalara sebep olan ve vekillerin haka dansıyla protesto ettiği yasa tasarısı ülkenin kurucu anlaşmasının yeniden tanımlanmasını öngörüyordu. Tasarı, daha sonra yapılan oylamada kabul edilmemişti. Yeni Zelanda, yerli haklarını koruma konusunda çaba gösterse de özellikle muhafazakar hükümetin iktidarda olduğu son yıllarda Maori toplumu ile olan ilişkiler kötüleşmiş durumda. Geçen kasım ayında, üç siyasetçinin meclis genel kurulunda haka dansı yaptığı anların görüntüleri internette viral olmuş ve tüm dünyada gündem olmuştu. Meclis komitesi, geçen ay, söz konusu eylemin diğer milletvekillerini “sindirebileceğini” savunmuştu. Üç milletvekili hakkında verilen meclisten uzaklaştırma kararı, şimdiye kadar bir ilk. Bundan önce bir milletvekiline verilen en uzun ceza üç gün olmuştu. “SESİMİZ BU MECLİS İÇİN ÇOK MU YÜKSEK?” Maipi-Clarke, meclisin cezaları görüştüğü oturumda yaptığı konuşmada, “Asla susturulmayacağız, asla kaybolmayacağız” dedi. Gözyaşlarını zor tuttuğu görülen vekil, “Seslerimiz bu meclis için çok mu yüksek? O yüzden mi cezalandırılıyoruz?” diye sordu. Görüşme sırasında Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters’tan özür dilemesi de istendi. Peters, Te Pāti Māori partisinin “bir avuç aşırılıkçı” olduğunu savunmuş, ülkenin de “canına yettiğini” iddia etmişti. Maori Partisi’nin 123 sandalyeli mecliste altı vekili bulunuyor. Haka dansı ile protestoya sebep olan yasa tasarısı, Maori halkıyla yapılan kurucu anlaşmayı yeniden tanımlamayı amaçlıyordu. Tasarı, nisan ayında yapılan oylamada 11’e karşı 112 oyla reddedilmişti. Bundan bir gün önce de hükümet komitesi tasarının kabul edilmemesi yönünde tavsiyede bulunmuştu. Aşırı sağcı partinin getirdiği tasarı, İngiliz Krallığı ve Maori liderleri arasında imzalanan 1840 tarihli Waitangi Anlaşması’nın ilkelerinin yasal olarak tanımlanmasına ihtiyaç olduğunu savunuyordu. Partiye göre, anlaşma ülkenin ırklara göre bölünmesi sonucunu beraberinde getirmişti. Tasarıya karşı çıkanlar ise ülkeyi bölenin tasarının kendisi olduğunu söylüyordu. Tasarı ülke çapında da eylemlere yol açmış, tasarının mecliste yapılan ilk okumasında meclis dışında 40 bini aşkın protestocu bir araya gelmişti.