Bilim insanları, glutenin bağışıklık sistemini nasıl tetiklediğini inceleyerek çölyak hastalığının nasıl başladığına dair önemli ipuçları yakaladı.
Kanada’daki McMaster Üniversitesi öncülüğünde yürütülen yeni bir uluslararası araştırma, çölyak hastalığının nasıl başladığına dair önemli bir halkayı aydınlattı. Araştırmada genetiği değiştirilmiş fareler ve bağırsak hücrelerinden üretilen “organoid” adlı mini bağırsak modelleri kullanıldı. Böylece, glutenin bağışıklık sistemini nasıl tetiklediği adım adım incelendi.
BAĞIRSAKLAR KRİTİK ROL OYNUYOR
Bilim insanları, bağırsak duvarını kaplayan hücrelerin sanılandan daha aktif bir rol oynadığını keşfetti. Bu hücreler, sindirimden arta kalan gluten parçalarını hem taşıyıcı enzimlerle değiştirerek bağışıklık sistemine sunuyor hem de zararlı bakteri varlığında bu süreci tetikliyor. Böylece, glutenin tehlikeli bir tehdit olarak algılanmasına zemin hazırlıyorlar. Çalışmaya göre çölyak hastalığı riski taşıyan kişilerin yüzde 90’ında HLA-DQ2.5 adlı bir gen bulunuyor. Bu gen, gluten parçacıklarını bağışıklık hücrelerine sunan özel bir proteini kodluyor. Ancak bu gen tek başına hastalık için yeterli değil; glutenin bağırsak duvarından nasıl geçtiği ve hücrelerin bunu nasıl “sunum” yaptığı da kilit rol oynuyor. Araştırma ekibi, bu yeni bulguların çölyak hastalığına yönelik ilaç veya tedavi geliştirilmesi için umut verici bir yol açabileceği görüşünde. Böylece, bir gün gluten içeren ekmek, makarna veya pasta yemek çölyak hastaları için bir kabus olmaktan çıkabilir.