İngiltere’de 140 bini aşkın kişinin beslenme alışkanlıklarını inceleyen yeni bir araştırma, sağlıklı bitki bazlı bir diyetin inflamatuvar bağırsak hastalıkları ve dolayısıyla bağırsak kanseri riskini azaltabileceğini ortaya koydu.
Molecular Nutrition and Food Research dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, meyve, sebze ve diğer sağlıklı bitkisel gıdalar açısından zengin bir diyet uygulayan kişilerde ülseratif kolit riskinin yüzde 8, Crohn hastalığı riskinin ise yüzde 14 oranında azaldığı belirlendi. Araştırma, İngiltere, İskoçya ve Galler’de 40 ila 69 yaş arasındaki 143.434 kişinin verilerine dayanıyor.Ortalama 14,5 yıl süren takip sürecinde 1.117 kişide inflamatuar bağırsak hastalığı teşhis edilirken, bunların 795’i ülseratif kolit, 322’si ise Crohn hastalığı vakalarıydı. Araştırmaya katılanlar, günlük beslenmelerini detaylı olarak kaydederken, tüketilen yiyecek ve içecekler “sağlıklı bitkisel”, “sağlıksız bitkisel” ve “hayvansal” olarak üç kategoriye ayrıldı.Araştırmacılar, sadece etten kaçınmanın yeterli olmadığını vurguladı. Sağlıksız bitkisel gıdalarla beslenen kişilerde (rafine tahıllar, şekerli içecekler gibi), Crohn hastalığı riskinin yüzde 15 arttığı görüldü. Bu durumun, bitkisel ve hayvansal yağların aşırı tüketimiyle ilişkili olabileceği düşünülüyor.Çalışmanın başyazarı, Çin’deki Zhejiang Üniversitesi’nden Doç. Dr. Zhe Shen, “Sağlıklı bitki bazlı bir diyetin, iltihaplı bağırsak hastalıklarına karşı koruyucu etkisi olduğunu gösteriyoruz,” dedi.Araştırma, bağırsak sağlığına yönelik artan ilgiyi de yansıtıyor. Zira son yıllarda özellikle genç bireylerde bağırsak kanseri vakalarında çarpıcı bir artış gözleniyor. Son 30 yılda dünya genelinde genç yaşta kolorektal kanser teşhisi yüzde 80 oranında artarken, ileri yaş gruplarında vaka oranları ya sabit kaldı ya da düştü.Cancer Research UK verilerine göre, inflamatuvar bağırsak hastalıkları (ülseratif kolit ve Crohn), İngiltere’de yarım milyondan fazla kişiyi etkiliyor. IBD teşhisi konulanların üçte biri ise 10 yıl içinde bağırsak kanserine yakalanıyor. Bunun, bağırsak astarındaki sürekli tahrişin, anormal ve kanser öncesi hücre oluşumunu tetiklemesiyle bağlantılı olduğu belirtiliyor.Uzmanlara göre, artan kanser vakalarının arkasında yaşam tarzı, çevresel etkenler ve beslenme alışkanlıkları yatıyor olabilir. Özellikle çocukluk çağında alınan bazı bakteriler (örneğin E. coli), mikroplastikler, ultra işlenmiş gıdalar, katkı maddeleri ve bazı tohum yağları (ayçiçeği, kanola, mısır vb.) şüpheli faktörler arasında.Öte yandan, vegan beslenen erkeklerde kolorektal kanser riskinin beşte birden fazla azaldığını gösteren ayrı bir çalışma da bilim dünyasında dikkat çekti.Uzmanlar, 2040 yılına kadar bağırsak kanserinden kaynaklı ölümlerde %10 artış bekliyor. Bu tablo, önleyici tedbirlerin ve bilinçli beslenmenin ne denli önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
