Titanik’in “batmaz gemi” olarak tanıtıldığına dair inanış, yıllar sonra ortaya çıkan 1911 tarihli belgeyle yeniden gündemde.
15 Nisan 1912’nin erken saatlerinde batarak tarihe geçen RMS Titanik, o günden bu yana “batmaz” diye nitelendirilen gemi olarak anılıyor. Gerçekten de bu kelime, White Star Line adlı şirkete ait olan bu gemiyle ilgili anlatıların merkezinde yer aldı.
Faciadan bir gün sonra The New York Times, ön sayfasında şu başlığı attı: “White Star Line Müdürü, Titanik Battıktan Sonra Bile Batmaz Olduğunu İleri Sürdü.”
Peki gerçekten de Titanik, yola çıkmadan önce “batmaz” olarak mı tanımlanmıştı?
Şimdi, felaketten bir yıl öncesine yani 1911’e ait az bilinen bir belge gün yüzüne çıkarıldı. Bu belge, yüzyılı aşkın süredir tartışılan bu konuya nihayet açıklık getirebilir.
1999 yılında Leeds Üniversitesi’nde iletişim çalışmaları alanında ders veren Richard Howells, Titanik’in 10 Nisan 1912’deki seferinden önce “batmaz gemi” olarak tanıtılmadığını öne sürmüştü.
BATMAZ GEMİ DENDİ Mİ?
Howells o dönemde şunları söylemişti: “Genel halk, Titanik’i yolculuğundan önce benzersiz, batmaz bir gemi olarak düşünmemiştir.”
Devamında ise, “Ancak felaket haberi yayıldıktan sonra durum tamamen değişti — sanki Titanik, en başından beri evrensel olarak batmaz olarak lanse edilmiş gibiydi.” diye konuştu.
Benzer şekilde, denizcilik tarihi alanında otorite olan Royal Museums Greenwich’in internet sitesinde de şu ifade yer alıyor: “Titanik hiçbir zaman gerçekten ‘batmaz’ olarak tanımlanmadı.”
Yani efsanenin aksine, Titanik’in “batmaz” olduğu ifadesinin herhangi bir koşul belirtilmeden yalnızca battıktan sonra kullanıldığı öne sürülüyor.
“BU İKİ HARİKA GEMİ BATMAZ ŞEKİLDE TASARLANMIŞTIR”
Ancak 1911 tarihli tarihi belgeye baktığımızda, bu söylemin doğru olmadığını görüyoruz.
Belgedeki bir pasajda Titanik ve neredeyse birebir aynı olan kardeş gemisi Olympic şu ifadeyle anlatılıyor: “… bu iki harika gemi batmaz şekilde tasarlanmıştır.”
Elbette Titanik aslında batmaz değildi — buzdağına çarptıktan sadece iki saat 40 dakika sonra battı ve bin 500’den fazla insan hayatını kaybetti.
Titanik’in batmaz olduğuna dair bir inanç, bugün sıkça iddia edilse de, 1912 Nisan’ından önce kamuoyunda büyük ölçüde yaygın olabilir.
OLYMPIC BATMAYINCA İDDİA PEKİŞTİ
Olympic, HMS Hawke ile çarpışıp batmadığında, batmazlık inancı Titanik için daha da pekişti.
Gemiciliğin bu dev yapıları ve sağladıkları olanaklar kadar, batmazlık algısı da Titanik ve Olympic’e duyulan ilgiyi artırdı ve bilet satışlarını da olumlu etkiledi.
Titanik’i inşa eden Harland & Wolff şirketi, tasarımlarıyla büyük gurur duyuyordu ve Milford’a göre bu iki gemiden inşa sürecinin başlarında “pratikte batmaz” olarak bahsediyordu.