Uydu verileri, dört Kuzey Kore tankerinin Çin’in karasularında yakıt aldığını ortaya koydu. BM yaptırımlarına rağmen Çin’in müdahalede bulunmaması, örtülü destek iddialarını güçlendiriyor.
Temmuz ayında en az dört Kuzey Kore tankerinin, Çin’in karasularına girerek doğrudan yakıt aldığı tespit edildi. Bu tankerlerin tamamı, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından yaptırım listesine alınmış durumda. Uydu verileri ve otomatik tanımlama sistemi (AIS) sinyalleri, gemilerin Çin açıklarında bir limanın yakınında durduğunu ve yakıt aktarma işlemleri gerçekleştirdiğini ortaya koydu. Kuzey Kore, BM’nin nükleer programı nedeniyle uyguladığı yaptırımlar kapsamında yıllık 500 bin varil rafine petrol kotasıyla sınırlandırıldı. Ancak uzmanlar, bu yeni tanker faaliyetlerinin bu sınırı çoktan aşmış olabileceğine dikkat çekiyor. ÇİN’İN BU SİSTEMDE ROLÜ NE? Çin’in bu süreçteki rolü ise dikkat çekici: Tankerler, Çin’in kıyı sularına girip yakıt alırken, Çinli yetkililer herhangi bir müdahalede bulunmadı. Kuzey Kore’nin bu tür operasyonlarda sıklıkla uyguladığı “gölge filo” taktikleri arasında AIS cihazlarını kapatma, gemi isimlerini ve kimlik numaralarını değiştirme, rastgele bayraklarla seyretme gibi yöntemler yer alıyor.
Ancak Temmuz ayındaki olayda gemilerin AIS cihazlarını kapatmadığı, yani faaliyetlerini gizleme gereği duymadığı da dikkat çekici. Bu da Pekin’in yaptırımlara göz yumduğu ya da en azından etkin bir denetim uygulamadığı şeklinde yorumlanıyor. EKONOMİK İLİŞKİLER DURUMU AÇIKLIYOR Uzmanlara göre, Çin ile Kuzey Kore arasındaki ekonomik ilişkiler bu durumu açıklıyor olabilir. Kuzey Kore’nin dış ticaretinin yüzde 84’ü Çin ile gerçekleşiyor ve bu ticaretin kesintisiz sürmesi Pyongyang için hayati öneme sahip.
Dolayısıyla Çin’in limanlarını ve sularını bu şekilde kullanılabilir halde tutması, BM yaptırımlarının etkisiz kalmasına yol açıyor. Bu gelişmeler, uluslararası toplumun Kuzey Kore’yi nükleer programından vazgeçirmek için uyguladığı baskının, Çin’in örtülü ya da pasif desteği sayesinde ciddi ölçüde aşındığını gösteriyor.