Dünya genelinde tropikal hastalıklar arasında yer alan Chikungunya virüsü, son dönemde Çin’de görülen vakalarla yeniden gündeme geldi. Sivrisinek kaynaklı bir hastalık olan chikungunya, hızlı yayılma potansiyeli nedeniyle hem halk sağlığı uzmanlarını hem de seyahat eden vatandaşları endişelendiriyor. Peki, chikungunya virüsü nedir, nasıl bulaşır? Çin’de ortaya çıkan chikungunya virüsü Türkiye’ye gelir mi?
Chikungunya, ilk olarak 1952 yılında Tanzanya’da tanımlanan, Alphavirus cinsine ait bir RNA virüsüdür. Hastalık adını, Tanzanya’daki “çarpılarak yürüme” anlamına gelen bir kelimeden alır. Bu ifade, hastalığın neden olduğu şiddetli kas ve eklem ağrılarına gönderme yapar.Virüs genellikle sivrisinek ısırığıyla bulaşır ve vücutta ani ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, cilt döküntüleri ve yoğun eklem ağrıları gibi belirtilere neden olur. Bazı hastalarda bu eklem ağrıları aylarca sürebilir.Chikungunya virüsü, Aedes aegypti ve Aedes albopictus türü sivrisinekler aracılığıyla insanlara bulaşır. Bu sivrisinekler, özellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde aktif olarak bulunur ve aynı zamanda dang humması ve Zika virüsü gibi hastalıkları da taşıyabilir.İnsandan insana doğrudan bulaşmaz.Enfekte bir sivrisinek, virüsü taşıyan bir kişiyi ısırdıktan sonra başka bir kişiyi ısırarak bulaşmayı sağlar.Nadiren kan nakli veya anneden bebeğe geçiş gibi yollarla bulaşma bildirilmiştir.Chikungunya virüsüne yakalanan kişilerde genellikle belirtiler, enfekte sivrisinek ısırmasından 3 ila 7 gün sonra ortaya çıkar. En yaygın semptomlar şunlardır:Yüksek ateş (genellikle aniden başlar)Şiddetli eklem ağrısı (özellikle el, bilek, diz ve ayak bileklerinde)Baş ağrısıKas ağrısıDeri döküntüleriHalsizlikMide bulantısıÇoğu vaka 7 ila 10 gün içinde iyileşir; ancak eklem ağrıları bazı hastalarda haftalar veya aylar sürebilir.Son günlerde Çin’in güney bölgelerinde chikungunya virüsü vakalarının bildirilmesi, hastalığın yeniden uluslararası gündeme taşınmasına neden oldu. Çin’in iklimsel özellikleri ve vektör (taşıyıcı) sivrisinek popülasyonunun yoğunluğu, bu tür virüslerin ortaya çıkmasına zemin hazırlayabiliyor.Türkiye’de Aedes türü sivrisineklerin görülmesi, chikungunya virüsünün potansiyel olarak Türkiye’ye ulaşabileceği endişesini doğuruyor. Özellikle Marmara, Ege ve Akdeniz bölgeleri, bu tür sivrisineklerin yaşayabileceği uygun iklim koşullarına sahiptir.Ancak, şu an için Türkiye’de tespit edilmiş herhangi bir chikungunya vakası bulunmamaktadır. Yine de yaz aylarında artan sivrisinek popülasyonu ve uluslararası seyahat trafiği nedeniyle, hastalık riskinin dikkatle izlenmesi gerekmektedir.
