Mevsimlerin sanıldığından çok daha karmaşık işlediğini gösteren yeni araştırma, bitki büyüme döngülerindeki “mevsimsel uyumsuzlukları” ortaya çıkardı.
Yeni bir araştırma, mevsimsel döngülerin düşündüğümüzden çok daha karmaşık olduğunu ortaya koydu.
Doğa olaylarının temel ritmini belirleyen mevsimler, aslında birbirine komşu bölgelerde bile farklı zamanlarda işleyebiliyor.
Nature dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmada bilim insanları, uydulardan elde edilen verilerle dünya genelinde bitki büyüme döngülerini inceledi. Araştırma, “mevsimsel uyumsuzluk” olarak adlandırılan çarpıcı bir olguyu gözler önüne serdi.
MEVSİMLERİ UZAYDAN İZLEMEK
Bitkilerin çiçeklenme ve büyüme zamanlarını konu alan “fenoloji”, binlerce yıldır insan gözlemlerine dayanıyordu. Artık uydular sayesinde bu döngüler uzaydan izlenebiliyor.
Ancak mevcut yöntemler, genellikle Avrupa ve Kuzey Amerika gibi belirgin kışlara sahip bölgelerde başarılı sonuç veriyor. Tropikler ve kurak alanlarda ise mevsimsel döngüler çok daha belirsiz olabiliyor.
SÜRPRİZ DESENLER VE ÇİFTE ZİRVE
Araştırmacılar, 20 yıllık uydu görüntülerini analiz ederek bitki büyüme zamanlarının küresel haritasını çıkardı. Beklenen sonuçların yanı sıra şaşırtıcı bulgular da elde edildi.
Örneğin Akdeniz iklimine sahip bölgelerde bitki büyümesinde “çifte zirve” döngüsü gözlendi. Komşu kurak alanlarla arasında ise ciddi farklar var.
BİYOÇEŞİTLİLİĞE ETKİSİ
Araştırma, mevsimsel uyumsuzlukların en yoğun yaşandığı yerlerin aynı zamanda dünyanın en zengin biyoçeşitlilik alanlarıyla çakıştığını ortaya koydu.
Bilim insanlarına göre bu durum tesadüf değil. Çünkü farklı bölgelerde bitkilerin çiçeklenme ve kaynakların mevcudiyet zamanı değiştikçe, hayvanların üreme döngüleri de farklılaşıyor.
Bu da türlerin genetik olarak ayrışmasına ve yeni türlerin oluşmasına zemin hazırlayabilir.
EKONOMİ VE İNSAN YAŞAMI İÇİN SONUÇLARI
Araştırma, yalnızca doğa için değil insanlar için de kritik bulgular sunuyor. Örneğin Kolombiya’da kahve tarlalarının hasat döngülerinin, dağlarla ayrılan kısa mesafelerde bile tamamen farklı zamanlarda gerçekleştiği görüldü.
Bu tür bulgular, tarım, göç eden hayvanların izlenmesi ve iklim değişikliğinin etkilerinin anlaşılması açısından büyük önem taşıyor. Bilim insanları, hazırladıkları interaktif çevrim içi harita ile bu mevsimsel farklılıkların ayrıntılı olarak incelenebileceğini belirtiyor.