7 Ekim'den Ortadoğu savaşına: Gazze'de öldürülen liderler

7 Ekim 2023’ten sonrası çatışma hattı genişledi. İsrail Gazze dışında da birçok ülkeyi hedef aldı. Peki 7 Ekim’den bu yana son 2 yıldır İsrail hangi ülkelere saldırdı? Kimleri hedef aldı? Savaş nereye doğru yayıldı? Bölgedeki çatışma ağını ve öldürülen isimleri derledik.

İsrail, 7 Ekim saldırısının ardından Gazze’ye açtığı savaşta sadece Filistin topraklarını hedef almadı.
Biri hariç hepsi İran’ın direniş ekseninde yer alan ülkeleri de vurdu. İran’a, Lübnan’a, Suriye’ye, Yemen’e ve Katar’a saldırdı.
Saldırıların çoğunda hedef, Hamas’ın ya da Hamas’a destek veren örgütlerin liderleriydi.
Yahya Sinvar, Hasan Nasrallah ve İsmail Haniye, İsrail saldırılarında ölen isimler arasında en dikkat çekenleri oldu.
İsrail, önce Hamas liderlerinin peşine düştü.Hamas’ın Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih Aruri, 2 Ocak 2024’te Lübnan’da öldürüldü.
Aruri’nin evinin bulunduğu, başkent Beyrut’un güneyindeki bina drone’la vuruldu.
57 yaşındaki Aruri, Hamas’ın silahlı kanadı Kassam Tugayları’nın kurucularındandı.
Hamas’ın 7 Ekim saldırısından sonra Filistin toprakları dışında öldürülen ilk Hamas lideri oldu.
Hamas’ın askeri komutanlarından Mervan İsa, Gazze’de öldürüldü.
İsrail ordusu 10 Mart 2024 günü, Nuseyrat’ta, İsa’nın kullandığı yeraltı sığınağını vurdu.
İsrail, bir hafta sonra, saldırıda ölen beş kişiden birinin Mervan İsa olduğunu açıkladı.
Hamas, o dönem Kassam Tugayları’nın komutan yardımcısı olan İsa’nın öldüğünü bu yılın başında doğruladı.
İsrail’in Gazze dışınaki ikinci büyük saldırısı ilkinden üç ay sonra geldi. İsrail bu kez Suriye’nin başkenti Şam’ı vurdu. Hedefte ise İran vardı.
1 Nisan 2024’teki saldırıda İran’ın Şam Büyükelçiliği’nin bitişiğindeki konsolosluk binası yerle bir oldu.
Aralarında Muhammed Rıza Zahidi’nin de bulunduğu İran Devrim Muhafızları’nın üst düzey komutanları öldürüldü.
Tahran’ın misilleme saldırıdı 13 Nisan 2024 akşamı geldi. İran’dan İsrail’e 300’den fazla drone ve füze atıldı.
Çoğu, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Ürdün’ün desteğiyle havada imha edildi.
Birkaç füze İsrail’e düştü, maddi hasar meydana geldi.
19 Mayıs 2024’te İran’dan bir kaza haberi geldi.İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi taşıyan helikopter, Azerbaycan sınırından dönerken düştü.
Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın da bulunduğu helikopterdeki 9 kişiden kurtulan olmadı.
Reisi’nin ölümünde İsrail’in parmağı olabileceği ihtimali gündeme getirilse de soruşturmada kazanın sisten kaynaklandığı sonucuna varıldı.
13 Temmuz 2024’te İsrail, Han Yunus’un El Mevasi Mahallesi’ne saldırdı. Saldırıda 90 kişi öldü, 300 kişi yaralandı.
İsrail, 1 Ağustos’ta, Kassam Tugayları Komutanı Muhammed Diyab İbrahim El Masri’nin de ölenler arasında olduğunu açıkladı.
Muhammed Deyf olarak bilinen El Masri, 2000’lerin başından itibaren İsrail’in hedefindeydi.
Hamas, Ocak’ta Deyf’in öldüğünü doğruladı.
27 Temmuz 2024 günü İsrail’in işgali altındaki Golan Tepeleri’nde bir futbol sahasına roket düştü. İsrail, çoğu çocuk 11 kişinin öldüğü saldırıdan Hizbullah’ı sorumlu tuttu.
30 Temmuz’da İsrail bir kez daha Lübnan’ın başkenti Beyrut’u vurdu.
Hedefinde Hizbullah komutanı Fuad Şükür vardı. Şükür, Beyrut’un güneyindeki evinde öldürüldü.
Son iki yılın en çok ses getiren saldırısı, 31 Temmuz 2024 günü İran’ın başkenti Tahran’da meydana geldi.
Hamas lideri İsmail Haniye, Devrim Muhafızları’nın konukevinde, yatağının altına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü.
61 yaşındaki Haniye, yeni İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin töreni için Tahran’daydı.
Rejimin kalesinde, her zaman kaldığı odada kalıyordu.
İsrail’in Devrim Muhafızları’nın kalesine kadar sızabildiğini gösteren suikast uzun süre tartışıldı.
Eylül 2024’te İsrail bu kez Lübnan’ı hedefe koydu.İsrail’in saldırıları, Hizbullah’a yönelik bir komplo ile başladı.
Hizbullah’ın kullandığı çağrı cihazlarının ve telsizlerin bataryasına, küçük ama güçlü plastik patlayıcı ve patlayıcı düzeneği gizlenmişti.
17 Eylül’de Beyrut’ta ve Hizbullah’ın kalesi kentlerde aynı anda binlerce çağrı cihazı, bir gün sonraysa telsizler patlatıldı.
İki günde toplam 39 kişi öldü. 3 bin 400’den fazla kişi yaralandı.
Cihazları, Mossad ajanlarının ürettiği, paravan şirketler üzerinden Hizbullah’a ulaştırıldığı ortaya çıktı.
İki gün sonra İsrail Beyrut’ta Hizbullah komutanlarını vurdu.
Ölen 37 kişi arasında 16 Hizbullah üyesi vardı. Hareketin liderlerinden İbrahim Akil ve Ahmed Vehbi de ölenler arasındaydı.
İsrail, 27 Eylül 2024 günü yani çağrı cihazı saldırısından 10 gün sonra Hizbullah’ın Beyrut’taki karargahını vurdu. Karargah, onlarca sığınak delici bombayla yerle bir edildi.
İsrail, bir gün sonra, Hizbullah’ın 32 yıllık lideri Hasan Nasrallah’ın karargah saldırısında öldüğünü duyurdu. 
LÜBNAN’A KARA HAREKATI
30 Eylül’de Lübnan’a kara harekatı başlattı.
1 Ekim 2024’te İran, Haniye’nin Tahran’da, Nasrallah’ın Beyrut’ta öldürülmesine misilleme yaptı. Saldırı, aynı zamanda Lübnan’a kara harekatına yanıttı.
İran, İsrail’e 180’den fazla balistik füze attı. İsrail, saldırıda ölen ya da yaralanan olmadığını duyurdu.
3 Ekim’de İsrail, Nasrallah’ın halefini de öldürdü.Hizbullah, Beyrut’un güneyinde yeni liderini seçmek için toplanmıştı.
Nasrallah’ın yerine geçmesi beklenen Haşim Safiyüddin’in İsrail saldırısında öldüğü açıklandı. 29 Ekim’de Hizbullah’ın yeni liderinin Naim Kasım olduğu ilan edildi.
Haniye’nin ölümünden sonra Hamas’ın yeni lideri, İsrail’in hedefindeki isimlerin başında gelen Yahya Sinvar olmuştu.
7 Ekim saldırısının baş sorumlusu olduğu belirtilen Yahya Sinvar, 16 Ekim 2024’te Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentinde öldürüldü.
İsrail askerleri, saldırıdan sonra binaya girdiğinde ölen kişinin Sinvar’a benzediğini fark etti.
DNA, diş ve parmak izi analizi yapıldı. Bir gün sonra Sinvar’ın öldüğü ilan edildi.
8 Aralık 2024’te bölgede İran’ın aleyhine önemli bir gelişme yaşandı.
Suriye’de İran’ın desteklediği Esad rejimi devrildi.İran 4 binden fazla vekil gücü Suriye’den çekti.
İran, hem İsrail’in hem Amerika Birleşik Devletleri’nin hedefindeydi.
İsrail’in İran hamlesi 13 Haziran 2025’te geldi.Başta başkent Tahran olmak üzere İsrail’in İran’a saldırıları 12 gün sürdü.
İran da 12 gün boyunca karşı saldırılarla kendini savundu.
Savaşa, 1967’deki Arap-İsrail Savaşı’na gönderme yapılarak “12 gün savaşı” adı verildi.
İran’a saldırı İsrail’le sınırlı kalmadı. ABD de 22 Haziran gecesi İran’ı vurdu.
İran’ın uranyum zenginleştirdiği üç nükleer tesis hayalet savaş uçakları ve füzelerle hedef alındı.
İsrail, Savaşın ikinci yılı sona ererken Ortadoğu’da hedef büyüttü. Direniş ekseninde yer almayan bir ülkeyi, ABD’nin bölgedeki en önemli müttefiklerinden Katar’ı vurdu. Hedefte yine Hamas vardı.
9 Eylül günü Katar’ın başkenti Doha’dan saldırı haberi geldi.
Vurulan yer, Hamas’ın sürgündeki lider kadrosunun Doha’da ikamet ettiği müstakil evdi. Hamas’a bir gün önce yeni bir ateşkes önerisi sunulmuştu. Saldırı, Hamas’ın lider kadrosunun öneriyi görüşmek için toplandığı sırada yapıldı. Beşi Hamas üyesi, biri Katarlı güvenlik görevlisi altı kişi öldü.
Hamas’ın hayatta olan üst düzey isimleri saldırı sırasında vurulan evdeydi. Ancak ölenler arasında üst düzey kimse yoktu. Hamas, müzakere heyetinin başındaki Halil el Hayya’nın hayatta olduğunu açıkladı.

Door Haluk